درد مچ دست غالباً پیامد اسپرین یا شکستگی ناشی از آسیب‌دیدگی ناگهانی است. البته مشکلات بلندمدتی مانند وارد شدن فشار مکرر، آرتریت و سندرم تونل کارپال نیز از علل درد مچ دست به شمار می‌آید. چون عامل‌های بسیاری زمینه‌ساز مچ درد می‌شود، تشخیص علت دقیق مچ درد دشوار است. تشخیص صحیح توسط پزشک برای برخوردار شدن از درمان مناسب و بهبود درد مچ دست ضروری است. اگر درد مچ دست خفیف باشد، مصرف داروهای مسکن، استراحت دادن به مچ دست، بستن مچ‌بند طبی (بریس) و فیزیوتراپی میتواند درد را آرام کند. اما درمان مچ درد مزمن ممکن است نیازمند جراحی باشد.
درد مچ نشانه چیست؟
مچ دست مفصلی است که دست و ساعد را به هم متصل می‌کند. مفصل مچ دست از تعداد فراوانی استخوان کوچک تشکیل می‌شود که به خم و صاف کردن و چرخاندن دست و مچ دست کمک می‌کنند. از دلایل درد مچ دست می‌توان به آسیب‌دیدگی، استرین مکرر، سندرم تونل کارپال، آرتریت یا بیماری‌های دیگر اشاره کرد. مچ درد توانایی فرد را برای انجام دادن کارهای گوناگون، به‌ویژه فعالیت‌هایی مختل می‌کند که مستلزم حرکت دادن دست و مچ دست هستند. حساسیت به لمس، خشکی، بی‌حسی و به سختی تکان دادن مچ دست از دیگر علائم همراه با درد مچ دست به شمار می‌آیند.
علت‌ها
استفادۀ نامناسب و بیش از حد، برای مثال روزهای متمادی ساعت‌ها تایپ کردن، از دلایل اصلی مچ درد محسوب می‌شود. البته درد مچ دست دلایل دیگری نیز دارد. در ادامه با بیماری‌هایی آشنا می‌شوید که به‌طور ویژه و مستقیم مچ دست را درگیر می‌کنند:
سندرم تونل کارپال
سندرم تونل کارپال یکی از ناراحتی‌های شایع دست است که با علائمی مانند درد، بی‌حسی، گزگز و ضعف دست و مچ دست همراه است. سندرم تونل کارپال یک پدیدۀ فشاری گه‌گاه است و زمانی بروز می‌یابد که ورم ناشی از حرکات مکرر یا اضافه وزن به عصب میانی درون کانال فشار بیاورد. عصب میانی از میان مچ دست می‌گذرد و وظیفۀ حس‌دهی به دست و حرکت دادنش را به عهده دارد.
تاندونیت
تاندون‌های بسیاری از مچ دست می‌گذرند تا حرکت دادن مچ دست و انگشتان ممکن شود. اگر این تاندون‌ها تحریک شوند، ورم می‌کنند و در نتیجه هنگام تکان دادن مچ دست دچار درد می‌شوید. همچنین احتمال پارگی شدید و بدون‌علت تاندون‌های تحریک‌شده نیز وجود دارد.
تنوسینوویت دکورون یکی از شایع‌ترین انواع تاندونیت است. این عارضه در مچ دست، در امتداد انگشت شست بروز می‌یابد. تنوسینوویت دکورون با درد طاقت‌فرسا هنگام انجام حرکات ترکیبی انگشت شست و مچ دست همراه است. چنانچه علائم فوق را تجربه کردید، برای تشخیص صحیح مشکلتان به پزشک مراجعه کنید.
آسیب‌دیدگی
آسیب‌دیدگی به دو صورت میتواند رخ دهد:
- ضربه‌های ناگهانی: مچ دست غالباً زمانی آسیب می‌بیند که روی دست درازشده رو به جلو زمین می‌خورید. چنین سقوطی میتواند باعث اسپرین، استرین و حتی شکستگی شود. شکستگی اسکافوئید به شکستگی استخوانی اشاره دارد که در کنار مچ دست در سمت انگشت شست قرار دارد. شکستگی اسکافوئید همواره در عکس‌های رادیوگرافی که بلافاصله پس از آسیب‌دیدگی گرفته می‌شود، دیده نمی‌شود.
- وارد شدن فشار و استرس مکرر: هر فعالیتی که مستلزم حرکات تکراری باشد، میتواند بافت‌های دور مفصل‌ها را ملتهب کند یا باعث شکستگی استرسی شود. از جمله این حرکات تکراری می‌توان به ضربه زدن به توپ تنیس، نواختن ویولون‌سل یا رانندگی طولانی در مسیرهای ناهموار اشاره کرد. همچنین وقتی حرکتی را ساعت‌های متوالی بدون استراحت کردن انجام می‌دهید، خطر آسیب‌دیدگی بیشتر می‌شود.
آرتریت
آرتریت انواع مختلفی دارد. شایع‌ترین انواع آرتریت که مچ دست را نیز درگیر می‌کنند، عبارت‌اند از:
- روماتیسم (RA): روماتیسم نوعی بیماری خودایمنی است که به هر دو مچ دست آسیب می‌زند. زمانی به روماتیسم مبتلا می‌شوید که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به لایه‌های پوشش‌دهندۀ مفصل‌ها، از جمله مچ دست حمله کند. این وضعیت ورم دردناکی را به دنبال دارد که در نهایت به ساییدگی استخوان منجر می‌شود.
- آرتروز (OA): آرتروز بیماری تخریبی_فرسایشی مفصل است که میان سالمندان شایع است. متلاشی شدن غضروف پوشانندۀ مفصل‌ها علت ابتلا به آرتروز است. این بافت محافظ حین فرایند طبیعی پیری و در اثر انجام حرکات تکراری آسیب می‌بیند. وقتی غضروف آسیب می‌بیند، استخوان‌های مفصل به هم ساییده می‌شود. افزایش ساییدگی استخوان‌ها درد و ورم را به دنبال دارد.
- نقرس: نقرس نیز یکی از انواع آرتریت است. مفصل‌های ملتهب نقرسی دردناک، حساس به لمس و متورم می‌شوند. به‌علاوه مفصل آسیب‌دیده داغ می‌شود. در صورتی به نقرس مبتلا می‌شوید که مقدار بیش از حدی از اوریک اسید در جریان خون انباشته شود. اوریک اسید پسماندی است که در اثر هضم غذا تولید می‌شود. اسید اوریک اضافی باعث تشکیل بلورهایی بسیار ریز و دردآور در مفصل‌ها و بافت نرم می‌شود.
- لوپوس: لوپوس اریتماتوز سیستمی نوعی بیماری خودایمنی است که باعث می‌شود بدن به بافت‌های سالم خود حمله کند. بیماران مبتلا به لوپوس غالباً در مفصل‌های کوچک دست و مچ دست دچار آرتریت می‌شوند.
دلایل کمتر شایع مچ درد
ابتلا به عارضه‌های زیر نیز میتواند باعث احساس درد در مچ دست شود:
- کیست گانگلیون: کیست گانگلیون کپسول مملو از مایع بی‌خطری است که باعث ورم کردن و یا درد گرفتن مچ دست می‌شود. کیست گانگلیون معمولاً پشت دست یا مچ دست ایجاد می‌شود.
- سندرم تونل کوبیتال (نوروپاتی اولنار یا زند زیرین): سندرم تونل کوبیتال پیامد تحت‌فشار قرار گرفتن «عصب استخوان نوک‌تیز آرنج» یا عصب اولنار است. این فشردگی بی‌حسی و گزگز انگشت حلقه و انگشت کوچک را به دنبال دارد.
- بیماری کین‌باخ: این اختلال عموماً در جوانان مشاهده می‌شود. بیماری کین‌باخ با متلاشی شدن پیشروندۀ یکی از استخوان‌های کوچک مچ دست همراه است. بیماری کین‌باخ پیامد عدم خون‌رسانی کافی به این استخوان است.
- برجستگی کارپال: برجستگی سفت و ثابتی پشت دست یا مچ دست در یک بخش کوچک مبتلا به آرتروز، در محل تلاقی استخوان‌های بلند دست و استخوان‌های کوچک مچ دست ایجاد می‌شود.
- تومور سلول‌های غول‌پیکر تنوسینوویال: تومورهایی خوش‌خیم در دست‌ها، بازوها یا پاها
- کیست اپیدرموئید: زائده‌های پوستی شایعی که برجستگی گردی را ایجاد می‌کنند.
- لیپوم: تومورهای خوش‌خیم تشکیل‌شده از بافت‌های چربی
- سارکوم سینوویال: نوعی سرطان بافت نرم
- تحت‌فشار قرار گرفتن عصب گردن
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
نشانه‌ها و علائم خاصی وجود دارند که بیانگر علت جدی‌تر درد مچ دست هستند. در صورت مواجهه با علائم زیر به پزشک مراجعه کنید:
- دردی که بیشتر از چند روز طول بکشد
- ناتوانی در صاف یا خم کردن مفصل
- ناتوانی در حمل اشیاء یا استفاده از بازو
- درد شبانه یا احساس درد هنگام استراحت
- بدشکلی مفصل
- ورم یا کبودی قابل‌توجه دور مفصل یا ساعد
- نشانه‌های عفونت مانند تب، قرمزی و داغی
- بی‌حسی یا گزگز دست‌ها و یا مچ دست‌ها
درد مچ دست چه زمانی یک مشکل اورژانسی می‌شود؟
اگر نتوانستید مچ دستتان را حرکت بدهید و علائم زیر را تجربه کردید، فوراً به پزشک یا اورژانس مراجعه کنید:
- درد شدید
- بدشکلی
- بی‌حسی
- کبود شدن دست یا انگشتان
تشخیص علت درد مچ دست
مچ دست کوچک اما پیچیده است. مچ دست از چند استخوان، عضله و بافت دیگر تشکیل می‌شود. این پیچیدگی تشخیص علت مچ درد را دشوار می‌کند.
پزشکان برای تشخیص علت درد مچ دست از روش‌های زیر استفاده می‌کنند:
معاینات فیزیکی
پزشکان وجود علائم زیر را حین معاینۀ بالینی بررسی می‌کنند:
- کبودی
- ورم
- تغییرات پوستی
- تحلیل رفتن عضلات
پزشک اطراف مچ دست را لمس می‌کند و وجود بدشکلی یا حساسیت به لمس را بررسی می‌کند. همچنین پزشک مچ دستتان را تکان می‌دهد تا دامنۀ حرکتی‌اش را ارزیابی کند. پزشک معاینۀ عصبی سریعی را روی دست، مچ دست و بازو انجام می‌دهد. وجود مشکلات حسی، مانند گزگز یا بی‌حسی، و ضعف عضلانی در معاینۀ عصبی بررسی می‌شود.
تست‌های تصویربرداری
تصویربرداری روش پرکاربردی برای تشخیص علت مچ درد است. عکس رادیوگرافی اولین آزمایش تصویربرداری است که برای تشخیص دلیل درد مچ دست به کار برده می‌شود. عکس رادیوگرافی شکستگی و آرتریت را نشان می‌دهد. اگر پزشک برای تشخیص قطعی به اطلاعات بیشتری نیاز داشته باشد، دستور انجام سی تی اسکن (اسکن توموگرافی رایانه‌ای) یا MRI (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی) را می‌دهد. مشکلات بافت نرم و شکستگی‌های دیده‌نشده در عکس رادیوگرافی در سی تی اسکن یا MRI قابل مشاهده است. شکستگی اسکافوئید از جمله شکستگی‌هایی است که در عکس رادیوگرافی دیده نمی‌شود.
آرتروسکوپی
برای انجام آرتروسکوپی لازم است که جراح برش کوچکی را روی مچ دست ایجاد کند. سپس جراح وسیلۀ کوچکی را که دوربین بسیار ظریفی به آن متصل است، از راه این برش وارد مچ دست می‌کند. به این ترتیب عکس‌هایی از مچ دست گرفته می‌شود که در ارزیابی و تشخیص علت مچ درد به پزشک کمک می‌کند.
تست هدایت عصبی و نوار عصب و عضله (EMG)
تست هدایت عصبی سرعت حرکت تکانه‌های عصبی را در ساعد، مچ دست و دست اندازه‌گیری می‌کند. پزشک الکترودی به باریکی سوزن را وارد عضله می‌کند، سپس فعالیت الکتریکی عضله در زمان استراحت عضله و منقبض شدنش ثبت می‌شود. ضمناً تست هدایت عصبی انجام می‌شود تا مشخص شود که آیا تکانه‌های الکتریکی در ناحیۀ تونل کارپال آهسته هستند یا خیر. به این عمل الکترومیوگرافی یا نوار عصب و عضله می‌گویند.
روش‌های درمانی درد مچ دست
روش درمان درد مچ دست به علت درد بستگی دارد. این وابستگی تشخیص صحیح را ضروری می‌سازد.
راهبردهای مراقبت از خود
راهبردهای خودمراقبتی درد مچ دست را تسکین می‌دهد. این راهبردها به‌ویژه برای اسپرین یا تاندونیت مفید است.
- استراحت: از مفصل استفاده نکنید تا التهابش از بین برود. البته نباید مدتی طولانی به مچ دست استراحت بدهید. استراحت طولانی به خشکی مفصل دامن می‌زند و روند بهبود را آهسته می‌کند.
- یخ: کیسۀ یخ را در دو روز اول مچ درد، هر روز سه یا چهار بار، هر بار به مدت 20 دقیقه روی مچ دستتان بگذارید. مراقب باشید کیسۀ یخ هر بار بیشتر از 20 دقیقه روی مچ دستتان نماند، در غیر این صورت ممکن است بافت‌ها آسیب ببیند.
- بستن باند فشرده‌کننده: باند کشی دور مچ دست ببندید. باندپیچی را از پایۀ انگشتان شروع کنید و باند را تا زیر آرنج ببندید. هر بار که باند را دور مچ دستتان می‌پیچید، نیمی از باند باید روی حلقۀ قبلی باند بیفتد. باند را در حدی محکم ببندید که باعث قطع شدن گردش خون نشود. اگر انگشتانتان گزگز کرد، باند را شل کنید.
- بی‌حرکت نگه داشتن: آتل یا مچ‌بند نگهدارنده به بهبود آسیب‌دیدگی، سندرم تونل کارپال یا آرتریت مچ دست کمک می‌کند. اگر مچ دستتان شکسته باشد، ممکن است لازم باشد مچ دست را گچ بگیرید.
درمان‌های دارویی
دارو درد را تسکین می‌دهد، التهاب را برطرف می‌کند، تحلیل استخوان و پیشرفت بیماری را آهسته می‌کند یا از آسیب دیدن مفصل جلوگیری می‌کند. این اثرها برای درمان بسیاری از انواع مشکلات مچ دست مهم است. در این بخش با داروهایی آشنا می‌شوید که برای درمان آرتریت و عارضه‌های مرتبط درگیرکنندۀ مچ دست مفیداند:
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی
ده‌ها داروی مختلف در این دسته قرار می‌گیرد که بعضی از آن‌ها را می‌توانید بدون نسخه تهیه کنید. داروهای غیراستروئیدی ضدالتهاب (NSAIDs) برای تسکین درد و التهاب آرتریت مصرف می‌شوند. مصرف این داروها برای انواع آرتریت مفید است. اکثر داروهای NSAIDs خوراکی‌اند، البته گونه‌های موضعی مانند ژل درد آرتریت ولتارن و پنسید نیز در دسترس‌اند.
داروهای مسکن
داروهای مسکن مانند استامینوفن (تایلنول) و داروهای مخدر (اپیوئیدها) عموماً برای آرتریت دست و مفصل‌های دیگر مصرف می‌شوند. داروهای ضددرد برای تسکین درد ناشی از جراحی یا ابتلا به دیگر عارضه‌های دست و مچ دست نیز کاربرد دارند. همان‌طور که گفته شد داروهای غیراستروئیدی ضدالتهاب درد و التهاب، هر دو را برطرف می‌کنند، اما داروهای مسکن فقط برای تسکین درد تولید می‌شوند. داروهای مسکن انتخابی بهتر برای بیمارانی هستند که به دلایلی مانند حساسیت یا ناراحتی‌های معده نمی‌توانند داروهای غیراستروئیدی ضدالتهاب مصرف کنند. داروهای مخدر را فقط با نسخه می‌توانید تهیه کنید. داروهای مخدر به دلیل ایجاد وابستگی فقط برای مدتی کوتاه باید مصرف شوند. داروهای مخدر تحت نظر پزشک برای مصرف بلندمدت‌تر نیز مناسب‌اند، اما مصرف بلندمدتشان عوارض جانبی قابل‌توجهی مانند وابستگی و اعتیاد را به دنبال دارد.
دیگر داروهای موضعی
ضمادها، کرم‌ها، ژل‌ها، چسب‌ها و داروهای موضعی دیگری حاوی مواد فعال گوناگون برای تسکین درد وجود دارند. این داروها که با عناوینی همچون آسپرکرم، بن_گی، کپزاسین_پی، اوکالیپتامینت و آیسی هات فروخته می‌شوند، برای تسکین درد عضله‌ها و بافت‌های نرم دست و مچ دست مؤثراند. البته این داروهای موضعی بر روی بافت‌هایی اثر می‌گذارند که بیش از حد عمقی نیستند و به سطح پوست نزدیک‌اند.
داروهای ضدروماتیسمی تعدیل‌کننده بیماری
این داروها دورۀ بیماری التهابی را به آهستگی تعدیل می‌کنند. داروهای ضدروماتیسمی تعدیل‌کننده بیماری (DMARDs) گوناگونی وجود دارند که برای انواع مختلف آرتریت، مانند روماتیسم، لوپوس و آرتریت پسوریاتیک مفیداند؛ تمام این بیماری‌ها می‌توانند به دست و مچ دست آسیب بزنند.
داروهای نقرس
مفصل‌های انگشتان و مچ دست عموماً دچار نقرس می‌شوند. بعضی داروهای مخصوص درمان نقرس با هدف کاهش میزان اوریک اسید خون برای پیشگیری از حمله‌های آتی، درد و التهاب مفصل تولید می‌شوند. بقیۀ داروهای نقرس با هدف کاهش درد، التهاب و حملۀ حاد طراحی می‌شوند. بسیاری از بیماران مبتلا به نقرس هر دو نوع دارو را مصرف می‌کنند.
درمان‌های تزریقی
روش‌های درمان تزریقی به شرح زیر است:
کورتیکواستروئیدها
این داروهای سریع‌الاثر، مانند کورتیزون که توسط خود بدن تولید می‌شود، برای کنترل التهاب به کار برده می‌شوند. اگر التهاب پیامد بیماری التهابی سیستمی باشد، پزشک کورتیکواستروئید خوراکی تجویز می‌کند. چنانچه التهاب محدود به یک یا چند مفصل باشد، پزشک داروی کورتیکواستروئید را مستقیماً داخل مفصل تزریق می‌کند.
تزریق اسید هیالورونی
تزریق اسید هیالورونیک گاهی برای درمان مچ درد ناشی از آرتریت توصیه می‌شود. این تزریق با افزایش میزان مواد روان‌کنندۀ طبیعی در مفصل مچ دست، به کاهش درد و سایش کمک می‌کند.
تزریق پلاسمای سرشار از پلاکت (PRP)
تزریق پی آر پی روش درمانی جدیدتری است که در آن از سلول‌های بدن خود بیمار برای تسهیل فرایند التیام‌بخشی استفاده می‌شود. تزریق پی آر پی برای انواع مختلف مچ درد، از آرتریت گرفته تا تاندونیت کاربرد دارد. به‌علاوه تزریق پی آر پی نتایج امیدوارکننده‌ای را برای درمان سندرم کارپال به دست داده است.
بریس
بریس یا مچ‌بند طبی مفصل را در موقعیتی خنثی نگه می‌دارد. بستن بریس به تسکین درد ناشی از آسیب‌دیدگی مچ دست یا عارضه‌هایی مانند سندرم تونل کارپال، تاندونیت یا آرتریت کمک می‌کند. اگر درد مچ دستتان مدتی طولانی ادامه داشت و با استراحت برطرف نشد، باید به پزشک مراجعه کنید.
فیزیوتراپی
متخصص فیزیوتراپی درمان‌های خاص و حرکات مفیدی را برای بهبود آسیب‌دیدگی‌های مچ دست و مشکلات تاندون به کار می‌برد. اگر به جراحی نیاز داشته باشید، متخصص طب فیزیکی در توانبخشی بعد از عمل کمکتان می‌کند. ارزیابی ارگونومیک از عامل‌های محل کار که ممکن است باعث مچ درد شده باشند، نیز میتواند برای‌تان مفید باشد.
طب سوزنی
طب سوزنی یکی از روش‌های طب جایگزین است. متخصص طب سوزنی سوزن‌هایی ظریف را در نقاط خاصی از بدن فرومی‌کند. طب سوزنی برای تسکین درد و درمان انواع بیماری‌های جسمی، روانی و هیجانی کاربرد دارد. طب سوزنی فرایندهای التیام‌بخشی طبیعی بدن را برمی‌انگیزد و جریان خون را در ناحیۀ مچ دست افزایش می‌دهد تا درد و التهاب کمتر شود.
الکتروتراپی(TENS)
روش‌های الکتروتراپی یا برق‌درمانی مانند تحریک الکتریکی عصب از روی پوست (TENS) یا تحریک الکتریکی عضله (EMS) با اعمال تکانه‌های الکتریکی کم‌توان به ناحیۀ آسیب‌دیده به تسکین درد مچ دست کمک می‌کنند. الکتروتراپی سیگنال‌های درد را متوقف می‌کند و با القای تن‌آرامی عضلانی موجب تسکین ناراحتی می‌شود.
تکارتراپی
تکار سرواژۀ انتقال انرژی خازنی و مقاومتی است. تکارتراپی فناوری نوآورانه‌ای است که شتاب بیشتری به فرایند التیام‌بخشی طبیعی بدن می‌دهد. تکارتراپی جریان خون موضعی را از طریق گسیل فرکانس‌های رادیویی افزایش می‌دهد و هایپرترمی (بالا بردن کنترل‌شدۀ دمای بدن) موضعی را برای تسکین درد برمی‌انگیزد. به‌علاوه تکارتراپی به ترمیم بافت و کاهش التهاب کمک می‌کند. تکارتراپی به واسطۀ کاهش التهاب و برانگیختن فرایندهای ترمیمی طبیعی بدن برای تسکین درد و بهبود توانایی حرکتی عملکردی برای درمان مچ دست مفید است.
اوزون تراپی
اوزون تراپی درمانی نوین برای درد مچ دست است. اوزون مولکولی تشکیل‌شده از سه اتم اکسیژن است. اوزون در این روش برای افزایش دریافت اکسیژن و فعال‌سازی سیستم ایمنی وارد بدن می‌شود. اوزون تراپی درد و التهاب را کاهش می‌دهد، واکنش ایمنی را تقویت می‌کند و اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها را افزایش می‌دهد. البته با توجه به عوارض جانبی و خطرهای احتمالی اوزون تراپی، این درمان باید تحت‌نظر متخصص طب فیزیکی انجام شود.
عمل جراحی
درد مچ دست در اکثر موارد با درمان‌های غیرجراحی تسکین می‌یابد، با این حال جراحی در بعضی موارد ضرورت می‌یابد:
- جراحی برای آزاد کردن تونل کارپال: اگر سندرم تونل کارپال علت مچ درد باشد، این عمل انجام می‌شود. جراح رباط کارپال را می‌برد تا فشار از روی عصب میانی مچ دست برداشته شود.
- ترمیم شکستگی: اگر شکستگی علت درد مچ دست باشد، مداخلۀ جراحی لازم می‌شود. جراح تکه‌های استخوان شکسته را دوباره تنظیم می‌کند و در جای مناسب ثابت نگه می‌دارد.
- ترمیم تاندون یا رباط: گاهی اوقات جراحی برای ترمیم تاندون‌ها یا رباط‌های پاره‌شده ضرورت می‌یابد.
- فیوژن: پزشکان به‌هم جوش دادن استخوان‌های مچ دست را برای درمان عارضه‌های مزمنی مانند آرتریت شدید توصیه می‌کنند. حرکت بین استخوان‌های مچ دست با انجام این عمل از بین می‌رود. ثابت ماندن استخوان‌ها درد را کمتر می‌کند.
- تعویض مفصل: مفصل آسیب‌دیدۀ مچ دست در موارد وخیم باید با مفصل مصنوعی عوض شود.
پیشگیری از درد مچ دست
حرکات تکراری خاص باعث درد مچ دست می‌شود یا مچ درد را تشدید می‌کند. اکثر ما زمان زیادی را صرف تایپ کردن می‌کنیم. برای آن‌که مچ دستتان و تاندون‌های اطرافش تحریک نشود، تنظیمات میزتان را تغییر بدهید. رعایت توصیه‌های زیر به پیشگیری از درد مچ دست کمک می‌کند:
- صفحه کلید را پایین‌تر بیاورید تا مچ دست‌های‌تان هنگام تایپ کردن رو به بالا خم نشود.
- هر چند وقت یک‌بار تایپ کردن را متوقف کنید و به دست‌های‌تان استراحت بدهید.
- عضلات دست، به‌ویژه عضلات اطراف مچ دست را نرمش بدهید و تقویت کنید.
- صفحه کلید، ماوس و پد ماوس دارای تکیه‌گاه مچ دست تهیه کنید.
- از هر دو دست برای کار با ماوس استفاده کنید یا به خودتان یاد بدهید که از دست غیرغالب برای کار با ماوس استفاده کنید.
سخن پایانی
مچ دست ساختاری پیچیده است که از چندین مفصل، رباط و عصب تشکیل می‌شود. آسیب دیدن هر یک از این اجزا درد مچ دست را به دنبال دارد. استفادۀ بیش از حد، انجام کارهای بسیار سنگین با دست، وارد شدن ضربه به دست و ابتلا به بیماری‌های مختلف به مچ دست آسیب می‌زند و در نهایت باعث مچ درد می‌شود.
شدت، محل و درمان انواع درد مچ دست با هم متفاوت است و به علت اصلی مچ درد بستگی دارد. اگرچه پیشگیری از درد مچ دست همواره ممکن نیست، مدیریت بیماری‌های زمینه‌ای مانند آرتریت، تمرین روش مناسب در دست گرفتن یا بلند کردن اشیاء و انجام دادن حرکات تقویت‌کنندۀ عضله‌ها احتمال آسیب دیدن مچ دست را کاهش می‌دهد.
سوالات متداول
درد سمت خارجی مچ دست هنگام چرخاندن دست چه دلایلی دارد؟
آرتریت، آسیب عصبی و شکستگی مچ دست از دلایل شایع این نوع درد به شمار می‌آید. همچنین ممکن است مشکلات ساختاری استخوان‌ها، آسیب‌دیدگی غضروف یا رباط و کیست‌های کوچک مملو از مایع علت این درد باشد.
چرا مچ دستم هنگام ورزش یا بلند کردن اشیای سنگین درد می‌گیرد؟
احتمالاً در موقعیت صحیحی از دستتان استفاده نمی‌کنید. دست و بازوی‌تان را هنگام بلند کردن اشیاء در یک خط صاف نگه دارید و مچ دست را بیش از حد نکشید. هنگام انجام دادن حرکات تحمل وزن زیر دست‌ها پد محافظ بگذارید. چسب ورزشی یا بستن باند دور مچ دست به حمایت بیشتر از مچ دست کمک می‌کند.
نگه داشتن تلفن باعث مچ درد می‌شود؟
بله، بالا و پایین بردن مکرر صفحۀ نمایشگر با انگشت شست باعث تاندونیت در محل اتصال انگشت شست به مچ دست می‌شود. این عارضه با نام غیررسمی «دست گوشی هوشمند» باعث درد و گزگز مچ دست، دست، انگشت شست و انگشتان می‌شود.
درد مچ دست همواره نشانۀ ابتلا به یک عارضۀ جدی است؟
لزوماً خیر. درد مچ دست از خفیف تا شدید متغیر است. شدت مچ درد همواره با جدی بودن علت درد هم‌خوانی ندارد.
کدام عامل‌های سبک زندگی زمینه‌ساز درد مچ دست می‌شود؟
بله، عامل‌هایی مانند ارگونومیک نامناسب، موقعیت‌دهی نادرست مچ دست هنگام کار، ورزش یا فعالیت‌های مختلف و استراحت ندادن به دست باعث احساس درد در مچ دست می‌شود.
سندرم تونل کارپال چگونه درمان می‌شود؟
بستن آتل مچ دست، فیزیوتراپی، داروهای ضدالتهابی، تزریق کورتیکواستروئید یا در موارد شدید جراحی روش‌هایی‌اند که برای درمان سندرم تونل کارپال به کار برده می‌شوند.
ابزاری انطباقی وجود دارد که فشار وارد بر مچ دست را حین کارهای روزمره کاهش دهد؟
بله، استفاده از صفحه کلید ارگونومیک و تکیه‌گاه مچ دست و تنظیمات مناسب محل و میز کار موجب می‌شود مچ دست فشار کمتری را در زمان انجام کارهایی تحمل کند که مستلزم حرکات تکراری این مفصل است.
درد مچ دست میتواند نشانۀ یک مورد اورژانسی جدی‌تر باشد؟
درد شدید و ناگهانی مچ دست، به‌ویژه پس از آسیب‌دیدگی، در موارد نادر علامت فوریت‌های پزشکی مانند شکستگی یا دررفتگی مچ دست است که به درمان فوری نیاز دارند.
دوران نقاهت پس از جراحی مچ دست چگونه است؟
چگونگی دوران نقاهت پس از جراحی مچ دست به عمل خاص انجام‌شده بستگی دارد. طول این دوران از چند هفته تا چند ماه متغیر است. توانبخشی و فیزیوتراپی معمولاً در این مدت لازم است.
مچ درد مشکل شایعی در دوران بارداری است؟
بله، تغییرات هورمونی و احتباس مایعات در دوران بارداری باعث درد مچ دست و ابتلا به سندرم تونل کارپال در برخی بانوان می‌شود. البته این عوارض معمولاً پس از زایمان برطرف می‌شود.
استرس یا اضطراب میتواند باعث احساس درد در مچ دست بشود؟
استرس و اضطراب به تنش و گرفتگی عضله‌ها منجر می‌شود که به نوبۀ خود زمینه‌ساز مچ درد می‌شود. مدیریت استرس از طریق بهره‌گیری از تکنیک‌های تن‌آرامی و فعالیت‌های کاهش‌دهندۀ استرس به رفع علائم کمک می‌کند.
