سوزن سوزن شدن دستها و پاها، یک عارضه بسیار شایع و آزاردهنده است. این حس گزگز شدن، گاهی اوقات خوشخیم و موقتی میباشد. به عنوان مثال، زمانی که در هنگام خواب، بازوی شما زیر سرتان قرار میگیرد، به دلیل فشار روی اعصاب، سوزن سوزن شدن رخ میدهد. و همین امر ممکن است هنگامی که پاهایتان را یک مدت طولانی روی هم قرار میدهید، به علت فشار آمدن روی اعصاب اتفاق بیفتد. احساس سوزن و سوزن شدن، معمولاً با برطرف شدن فشاری که باعث آن شده است، خیلی زود از بین میرود. با این وجود، گز گز شدن، ممکن است که نشانهای از یک عارضه جدی باشد که نیاز به مراقبت و توجه بیشتری دارد.
دلایل گزگز یا مورمور شدن دست و پا
دلایل زیادی وجود دارد که باعث میشود که شخصی در پاها و دستان خود احساس سوزن سوزن شدن کند؛ که بیشتر آنها موقتی هستند. اگر فردی در وضعیت غیرعادی بنشیند یا بخوابد، ممکن است به اعصابی فشار وارد کند و باعث احساس سوزن سوزن شدن در پا یا دست او شود. بعضی از دلایل گزگز شدن دست و پا عبارتند از:
نوروپاتی دیابتی
نوروپاتی، در اثر آسیب وارد شدن به اعصاب رخ میدهد. با اینکه، انواع بسیاری نوروپاتی وجود دارد، نوروپاتی محیطی میتواند دستها و پاها را تحت تاثیر قرار دهد. نوروپاتی دیابتی، زمانی اتفاق میافتد که آسیب عصبی ایجاد شده، ناشی از دیابت باشد. این عارضه، میتواند کف پاها، ساق پاها و گاهی اوقات بازوها و دستها را درگیر کند.
در نوروپاتی دیابتی، آسیب عصبی به دلیل قند خون بالا در جریان خون رخ میدهد. علاوه بر آسیب رساندن به اعصاب، این عارضه میتواند به رگهای خونی تغذیه کننده اعصاب شما نیز آسیب برساند. وقتی اعصاب، اکسیژن کافی دریافت نکنند، ممکن است به خوبی عمل ننماید.
علائم نوروپاتی دیابتی
علائم بسته به مناطق آسیب دیده، متفاوت است. علائم و نشانههای رایج، در انواع مختلف نوروپاتی دیابتی عبارتند از:
- حساسیت به لمس
- از دست دادن حس لامسه
- مشکل در هماهنگی هنگام راه رفتن
- بی حسی یا درد در دستها و یا پاها
- احساس سوزش در پاها، به خصوص در شب
- ضعف و یا تحلیل عضلانی
- نفخ یا احساس سیری
- حالت تهوع، سوء هاضمه یا استفراغ
- اسهال یا یبوست
- سرگیجه هنگام ایستادن
- تعریق بیش از حد یا کاهش یافتن تعریق
- مشکلات مثانه مانند تخلیه ناقص مثانه
- خشکی واژن
- اختلال نعوظ
- ناتوانی در درک پایین آمدن قند خون
- مشکلات بینایی مانند دوبینی
- افزایش ضربان قلب
درمان نوروپاتی دیابتی
درمان نوروپاتی دیابتی شامل دو مرحله است: استفاده از تغییرات سبک زندگی و گاهی اوقات داروها برای دستیابی به کنترل مطلوب دیابت و کنترل علام حاکی از بیماری مانند درد و سایر عوارض.
کنترل کردن سطح قند خون، نمیتواند آسیب عصبی وارده را معکوس کند اما میتواند از آسیب بیشتر جلوگیری نماید. پزشک، برنامه مشخصی برای کنترل قند خون، به شما ارائه خواهد کرد. مدیریت این کار، شامل رعایت یک رژیم غذایی سالم و سرشار از پروتئین و کربوهیدرات کم است. هنگامی که کربوهیدرات مصرف مینمائید، سعی کنید مواد غذایی با محتوای فیبر بالاتر را انتخاب کنید و از مصرف چیپس و نوشابه خودداری کنید.
حاملگی
جنین در حال رشد و مایعات اضافی که با بارداری همراه است، میتواند بر اعصاب بدن شما فشار بیاورد. این امر، باعث بی حسی و احساس سوزش در بازوها، دستها و پاهای شما میشود. کشیده شدن پوست، ممکن است باعث شود که شکم شما بی حس شود. استفاده از آتل مچ دست در شب، ممکن است به مشکلات دست کمک کند. سوزن سوزن شدن، معمولا پس از زایمان برطرف میشود.
علائم سوزن سوزن شدن دست و پا در حاملگی
موارد زیر شایع ترین حالات بی حسی و گزگز شدن در بارداری هستند:
- این علائم، زمانی که از خواب بیدار میشوید، در نیمه شب یا زمانی که بدن خود را به روشهای خاصی حرکت میدهید بدتر میشود.
- ممکن است احساس «سوزن سوزن شدن»، بی حسی، یا احساس سوزش یا گزگز شدن به همراه درد، داشته باشید.
- با افزایش وزن و احتباس مایعات، نزدیک به اواسط یا پایان بارداری، این علامتها ظاهر میگردد.
درمان سوزن سوزن شدن دست و پا در حاملگی
بیحسی و گزگز شدن عمومی دستها، انگشتان، پشت، پاها و باسن در دوران بارداری را میتوان با ماساژ ملایم، اطمینان از تغییر موقعیتهای خواب (استفاده از بالش بدن بارداری کمک زیادی میکند)، حمامهای آرامبخش و کشش، درمان کرد. علاوه بر این، پزشک شما ممکن است پس از تشخیص، درمان را برای مورد خاص شما توصیه کند.
بعضی از این درمانها عبارتند از:
- استفاده از کمپرس یخ برای کاهش تورم
- بالا نگه داشتن بازو و مچ دست
- مصرف داروی ضد درد مناسب بارداری
- از مچ بند یا آتل استفاده کنید تا مچ دست خود را در وضعیت خنثی نگه دارید
- پدهای گرمایشی
- ماساژ درمانی
- فیزیوتراپی
- مصرف داروی ضد درد مناسب بارداری
- در سمتی از بدن خود بخوابید که تحت تأثیر قرار نگرفته است
- دوش آب گرم یا حمام
کمبود ویتامین
کمبود ویتامین میتواند به دلیل نداشتن مقدار کافی ویتامینهای خاصی در رژیم غذایی یا شرایطی باشد که در آن، بدن ویتامین را به درستی جذب نمیکند.
برخی از ویتامینها برای سلامت اعصاب شما مهم هستند. این ویتامینها عبارتند از:
- ویتامین B12
- ویتامین B6
- ویتامین B1
- ویتامین E
- ویتامین B9 یا فولات
مصرف ویتامین B12 برای تولید انرژی در سلولها ضروری است. این ویتامین، در محصولات حیوانی مانند گوشت، لبنیات و تخم مرغ یافت میشود. وگانها و گیاهخواران ممکن است نیاز به مکمل B12 داشته باشند. کمبود B12 در رژیم غذایی میتواند باعث آسیب عصبی شود، که ممکن است به صورت گزگز شدن در دست یا پا ظاهر گردد.
علائم کمبود ویتامین
سوزن سوزن شدن ناشی از کمبود ویتامین، معمولاً بدون درد است، ممکن است سوزن سوزن شدن موقتی و یا مزمن باشد و احساساتی ایجاد کند مانند:
- مور مور شدن
- بی حسی
- تحریک پوست
- خارش
درمان کمبود ویتامین
بیشتر افراد میتوانند ویتامین کافی را از منابع غذایی دریافت کنند. در غیر این صورت، پزشک ممکن است مکملهای ویتامین را تجویز یا توصیه کند.
اکثر مولتی ویتامینها حاوی ویتامینهای لازم هستند. افراد میتوانند مکملها را به شکل قرصهای خوراکی، قرصهای زیر زبانی که در زیر زبان حل میشوند و یا بصورت تزریقی مصرف نمایند. پزشک، در مورد دوز صحیح این ویتامینها توصیههایی را ارائه میدهد.
فشردگی عصب
هنگامی که فشار زیادی از بافتهای اطراف بر روی عصب وارد شود، عصب را تحت فشار قرار میدهد. به عنوان مثال، مواردی مانند آسیب، حرکات تکراری و شرایط التهابی میتوانند باعث گیرکردن عصب شوند.
گیرکردن عصب، میتواند در بسیاری از نواحی بدن رخ دهد و دستها یا پاها را تحت تاثیر قرار دهد و باعث گزگز شدن، بی حسی و یا درد شود. فشار دادن عصب در قسمت پایین ستون فقرات ممکن است باعث شود که این احساسات از پشت ساق پا و داخل پای شما تابش کند.
علائم فشردگی عصب
علائم و نشانههای عصب فشرده شده عبارتند از:
- بی حسی یا کاهش حس، در ناحیه تحت فرمان عصب مورد نظر
- درد شدید و یا درد همراه با سوزش، که ممکن است به نواحی اطراف تابش کند
- احساس گزگز شدن، سوزن سوزن شدن (پارستزی)
- ضعف عضلانی در ناحیه آسیب دیده
- احساس مکرر "خواب رفتگی" دست و یا پا
مشکلات مربوط به عصب فشرده شده، ممکن است در هنگام خواب بدتر شود.
درمان فشردگی عصب
مدیریت پزشکی (غیر جراحی) اولین مرحله درمان اعصاب تحت فشار است. این شامل:
- زمان و استراحت: برای بسیاری از افراد، گذشت زمان، به بهبود عصب فشرده شده کمک میکند و نیازی به درمان ندارد. درد معمولا طی چند روز یا چند هفته از بین میرود.
- یخ و گرما: برای تسکین موقت، مانند هر ناحیه متورم دیگر، یخ بگذارید و حرارت دهید.
- مسکنهای بدون نسخه: استامینوفن و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) ممکن است به برطرف شدن علائم شما کمک کنند. NSAID ها شامل ایبوپروفن و ناپروکسن هستند.
- آتلها و بریسهای گردنی: پزشک ممکن است به شما توصیه کند که برای مدت کوتاهی از آتل نرم دستی یا بریس گردن استفاده کنید تا در هنگام بهبودی، حرکت را محدود کنید.
- کورتیکواستروئیدها: پزشک ممکن است داروهای ضد التهابی قوی مانند پردنیزون را برای تسکین درد تجویز کند.
- فیزیوتراپی: حرکات کششی و ورزشهای سبک میتوانند به کاهش فشار روی اعصاب و تسکین دردهای جزئی کمک کنند.
سندرم تونل کارپال
سندرم تونل کارپال، یک بیماری شایع است و زمانی اتفاق میافتد که عصب میانی دست شما هنگام حرکت، در مچ دست فشرده میشود. این امر میتواند به دلیل آسیب، حرکات تکراری یا شرایط التهابی رخ دهد. افراد مبتلا به سندرم تونل کارپال، ممکن است در چهار انگشت دست خود احساس بیحسی یا گزگز کنند.
علائم سندروم تونل کارپال
علائم سندرم تونل کارپال عبارتند از:
- درد یا ناراحتی در انگشتان دست، کف دست یا بازو
- بی حس شدن دستها
- سوزن سوزن شدن یا گز گز شدن
- ضعیف شدن انگشت شست و یا مشکل در گرفتن اشیاء
این علائم اغلب به آرامی شروع میشوند، میآیند و میروند. علائم معمولاً در شب بدتر میشوند.
درمان تونل کارپال
درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آتل بستن به دست. این کار کمک میکند مچ دست شما حرکت نکند. همچنین فشرده شدن اعصاب داخل تونل را کاهش میدهد.
- داروهای ضد التهاب. این داروها میتوانند بصورت خوراکی مصرف شوند و یا به داخل فضای تونل کارپال تزریق گردند. آنها تورم را کاهش میدهند.
- عمل جراحی. جراحی، فشار روی اعصاب را در تونل کارپال کاهش میدهد.
- تغییر محل کار . تغییر موقعیت صفحه کلید کامپیوتر یا ایجاد سایر تغییرات ارگونومیک میتواند به کاهش علائم کمک کند.
- ورزش. تمرینات کششی و تقویتی میتواند در افرادی که علائم آنها بهتر شده است مفید باشد. این تمرینات باید توسط یک فیزیوتراپیست یا کاردرمانگر، نظارت شود.
نارسایی کلیه
نارسایی کلیه، زمانی اتفاق میافتد که کلیهها دیگر به درستی کار نکنند. شرایطی مانند فشار خون بالا (هایپرتنشن) یا دیابت میتواند منجر به نارسایی کلیه شود.
هنگامی که کلیهها، به درستی کار نکنند، ممکن است مایعات و مواد زائد در بدن شما جمع شوند که منجر به آسیب عصبی میگردد. گزگز شدن ناشی از نارسایی کلیه، اغلب در کف پاها یا ساق پاها رخ میدهد.
علائم نارسائی کلیه
بسیاری از افراد، در مراحل اولیه بیماری کلیوی، علائم کمی را تجربه میکنند یا هیچ علامتی ندارند. با این حال، بیماری مزمن کلیه (CKD) همچنان ممکن است باعث آسیب شود حتی اگر احساس سالم بودن داشته باشید. علائم CKD و نارسایی کلیه، در بین افراد متفاوت است. اگر کلیههای شما به درستی کار نکنند، ممکن است متوجه یک یا چند مورد از علائم زیر شوید:
- خستگی شدید (بی رمقی)
- تهوع و استفراغ
- گیجی یا مشکل در تمرکز
- تورم (ادم)، به ویژه در اطراف دست ها، مچ پا یا صورت.
- افزایش دفعات ادرار کردن
- کرامپ (اسپاسم عضلانی)
- پوست خشک یا خارش دار
- کم شدن اشتها و یا غذا ممکن است در دهان، طعم فلزی داشته باشد.
درمان نارسائی کلیه
درمان نارسایی کلیه به علت و میزان مشکل بستگی دارد. درمان یک بیماری مزمن، میتواند پیشرفت بیماری کلیوی را کند نماید. اگر کلیهها، به تدریج از کار بیفتند، پزشک ممکن است از چند روش مختلف برای ردیابی سلامت شما و حفظ عملکرد کلیه، تا زمانی که ممکن است استفاده کند. این روشها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آزمایش خون منظم
- چک کردن فشار خون
- دارو
اگر درگیر نارسایی کلیه باشید، برای زنده ماندن به درمان نیاز دارید. دو درمان اصلی برای نارسایی کلیه وجود دارد.
- دیالیز: دیالیز کردن، به بدن شما کمک میکند تا خون را فیلتر نماید.
- پیوند کلیه: جراح، یک کلیه سالم را در طول پیوند کلیه، در بدن قرار میدهد تا کار کلیه آسیب دیده را بر عهده بگیرد. شما میتوانید با یک کلیه سالم، خوب زندگی کنید.
آرتروز روماتیسمی
آرتریت روماتوئید (RA) یک بیماری التهابی و خود ایمنی است که عمدتاً مفاصل را تحت تأثیر قرار میدهد. در بعضی موارد، التهاب مفاصل ناشی از آرتریت روماتوئید میتواند به اعصاب اطراف سرایت کند و منجر به آسیب عصبی، بی حسی و احساس سوزن سوزن شدن شود. علائمی مانند بی حسی و سوزن سوزن شدن را نباید نادیده گرفت زیرا اینها، علائم یک بیماری هستند و یا نشان دهنده اینکه آرتریت روماتوئید شما در حال بدتر شدن است.
علائم آرتروز روماتیسمی
با آرتریت روماتوئید، مواقعی وجود دارد که علائم بدتر میشوند، این حالت به عنوان شعلهور شدن شناخته میشوند، و زمانهایی که علائم بهبود مییابند، به عنوان بهبودی شناخته میشوند.
علائم و نشانههای RA عبارتند از:
- درد یا ناراحتی در بیش از یک مفصل
- سفتی در بیش از یک مفصل
- حساسیت و تورم در بیش از یک مفصل
- علائم مشابه در هر دو طرف بدن (مانند هر دو دست یا هر دو زانو)
- کاهش وزن
- تب
- خستگی یا بی رمقی
- ضعف
درمان آرتروز روماتیسمی
آسیب مفاصل عموماً در دو سال اول پس از تشخیص بیماری، رخ میدهد، بنابراین در صورت مشاهده علائم، مهم است که به پزشک مراجعه کنید. درمان آرتریت روماتوئید در این "مرحله حساس" میتواند به جلوگیری از عواقب طولانی مدت کمک کند.
درمانهای آرتریت روماتوئید شامل تغییر سبک زندگی، درمانها، دارو و جراحی است. پزشک، در هنگام تصمیم گیری برای درمان، سن، سلامتی، سابقه پزشکی و میزان شدت علائم شما را در نظر میگیرد.
بیماری لایم
بیماری لایم، یک عفونت باکتریایی است که از طریق نیش کنه آلوده منتقل میشود. در صورت عدم درمان، عفونت میتواند بر روی سیستم عصبی تأثیر بگذارد و باعث گزگز شدن در دستها و پاها شود.
علائم بیماری لایم
علائم و نشانههای بیماری لایم معمولاً عبارتند از:
- بثورات قرمز یا ضایعه پوستی که به عنوان میگرن اریتمی (EM) شناخته میشود.
- تب
- سردرد
- سفتی گردن
- دردهای بدن و مفاصل
- خستگی
- غدد لنفاوی متورم (غدد متورم)
درمان بیماری لایم
آنتی بیوتیکها، معمولا داکسی سایکلین یا آموکسی سیلین، درمانهای موثری برای بیماری لایم هستند. مدت زمان درمان شما بستگی به شدت عفونت دارد. به طور کلی، هر چه زودتر درمان شوید، بهبودی سریعتر و کاملتر خواهد بود.
زنان باردار، نیز باید درمان بیماری لایم را دریافت کنند. با این حال، هیچ مدرکی مبنی بر اینکه جنین، ممکن است که عفونت را از والدین خود دریافت کند، وجود ندارد. همچنین شواهد محکمی وجود ندارد که نشان دهد سقط جنین بعد از بیماری لایم بیشتر اتفاق میافتد.
بیماری زونا
این عارضه، بثورات دردناکی است که در اثر فعال شدن مجدد ویروس واریسلا زوستر، ایجاد میگردد؛ این ویروس در اعصاب افرادی که آبله مرغان گرفتهاند نهفته است. به طور معمول، زونا تنها قسمت کوچکی از یک طرف بدن را درگیر میکند و میتواند شامل دستها، بازوها، روی پاها و ساق پاها باشد. ممکن است احساس سوزن سوزن شدن یا بی حسی در ناحیه آسیب دیده داشته باشید.
علائم بیماری زونا
علائم زونا، معمولاً تنها بر بخش کوچکی از یک طرف بدن، تأثیر میگذارد. این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد، سوزش یا گزگز شدن
- حساسیت به لمس
- بثورات قرمزی که چند روز پس از شروع درد، ظاهر میشود
- تاولهای پر از مایع که باز میشوند و پوسته میاندازند
- خارش
درمان بیماری زونا
هیچ درمانی برای زونا وجود ندارد. درمان زودهنگام با داروهای ضد ویروسی تجویزی ممکن است بهبود را تسریع کند و خطر عوارض را کاهش دهد. این داروها عبارتند از:
- آسیکلوویر (زو ویراکس)
- فامسیکلوویر
- والاسیکلوویر (والترکس)
پدیده رینود
پدیده رینود بر جریان خون در دستها و پاها تأثیر میگذارد. رگهای خونی در این نواحی، در واکنش شدید به سرما و یا استرس کوچکتر میشوند. این کاهش جریان خون میتواند باعث بی حسی یا گزگز شدن در انگشتان دست و پا شود.
علائم پدیده رینود
علائم این بیماری ممکن است در هر فرد کمی متفاوت باشد. علائم رایج عبارتند از:
- انگشتانی که رنگ پریده یا سفید میشوند و در هنگام قرار گرفتن در معرض سرما یا در هنگام استرس یا ناراحتی عاطفی به رنگ آبی درمیآیند و وقتی دستها گرم شوند قرمز میشوند.
- دستها ممکن است با گرم شدن متورم و دردناک شوند
- در موارد شدید، روی بندهای انگشت، زخم ایجاد میشود
- قانقاریا در انگشتان دست، که باعث عفونت میشود یا نیاز به قطع عضو دارد، البته این نادر است
درمان پدیده رینود
درمان به علائم، سن و سلامت عمومی شما بستگی دارد. همچنین به شدت این وضعیت بستگی دارد. هیچ درمانی برای پدیده رینود وجود ندارد، اما با درمان مناسب میتوان آن را مدیریت کرد. درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- اجتناب از قرار گرفتن در معرض سرما
- گرم نگه داشتن با دستکش، جوراب، شال گردن و کلاه
- ترک سیگار
- پوشیدن محافظ انگشت روی انگشتان دارای زخم
- اجتناب از ضربه یا لرزش دست (مانند ابزارهای ارتعاش دهنده)
- مصرف داروهای فشار خون در ماههای زمستان برای کمک به کاهش انقباض رگهای خونی
با پزشک خود در مورد خطرات، مزایا و عوارض جانبی احتمالی همه داروها صحبت کنید.
هپاتیت B و C
هپاتیت B و C توسط ویروسها ایجاد میشود. این بیماریها منجر به التهاب کبد میشوند که در صورت عدم درمان میتواند منجر به سیروز یا سرطان کبد گردد. عفونت هپاتیت C نیز ممکن است باعث نوروپاتی محیطی شود، اگرچه نحوه وقوع این امر تا حد زیادی ناشناخته است.
در برخی موارد، عفونت با هپاتیت B یا C میتواند منجر به وضعیتی به نام کرایوگلوبولینمی گردد. در این شرایط، پروتئینهای خاصی در خون در دمای سرد به هم چسبیده و باعث التهاب میشوند. یکی از علائم این بیماری بی حسی و سوزن سوزن شدن است.
علائم هپاتیت C و B
در اکثر بیماران، هپاتیت B در طی چندین دهه به کندی پیشرفت مینماید و بنابراین اکثر بیماران هیچ علامتی ندارند. افرادی که بیماری پیشرفته کبدی مانند سیروز کبدی دارند، ممکن است عوارض و علائمی را تجربه کنند که نشان دهنده نارسایی کبد است. علائم دیگر عبارتند از:
- تجمع مایع در حفره شکمی (آسیت)
- گیجی و رعشه (آنسفالوپاتی)، که عوارض ناشی از ناتوانی کبد در فیلتر کردن سمومی هستند که به طور معمول توسط یک کبد سالم پاک میشوند.
- استفراغ خون یا خون در مدفوع (خونریزی وریدی). این عارضهای است که در آن وریدهای بزرگ شده در مری یا معده در نتیجه افزایش فشار در اطراف کبد بیمار، خونریزی میکنند.
درمان هپاتیت B و C
عفونت همزمان HIV-HBV و HIV-HCV را میتوان به طور موثر در اکثر افراد درمان کرد. اما درمان پزشکی میتواند پیچیده باشد و افراد مبتلا به عفونت همزمان باید به دنبال پزشکان با تخصص در مدیریت عفونت HIV و هپاتیت ویروسی باشند.
- هپاتیت B: برای هپاتیت B، درمان، آسیب کبدی را با سرکوب ویروس به تاخیر میاندازد یا محدود میکند. مانند درمان اچ آی وی، داروهای هپاتیت B نیز ممکن است لازم باشد تا آخر عمر مصرف شود. برخی از داروهای HIV نیز میتوانند هپاتیت B را درمان کنند. اگر هپاتیت B در شما تشخیص داده شود، پزشک، بررسی خواهد کرد که کدام رژیم درمانی برای شما بهترین است.
- هپاتیت C: هپاتیت C یک بیماری قابل درمان است. در صورت عدم درمان، ممکن است باعث آسیب شدید کبد، سرطان کبد یا مرگ شود. با این حال، درمانهای جدید برای هپاتیت C در سالهای اخیر تایید شده است. این درمانهای ضد ویروسی با اثر مستقیم بسیار بهتر از درمانهای موجود قبلی هستند زیرا عوارض جانبی کمی دارند و نیازی به تزریق ندارند. این درمانها برای عفونت HCV حدود 97 درصد از افراد، از جمله مبتلایان به HIV را تنها با 8 تا 12 هفته درمان خوراکی (قرص) درمان میکنند.
فیبرومیالژی
فیبرومیالژی (fi·bro·my·al·gi·a) وضعیتی است که باعث درد در سراسر بدن (به آن درد گسترده نیز میگویند)، مشکلات خواب، خستگی و اغلب ناراحتیهای عاطفی و روانی میشود. افراد مبتلا به فیبرومیالژیی ممکن است نسبت به افراد سالم، به درد حساستر باشند. این حالت، پردازش درک درد غیرطبیعی نامیده میشود.
علائم فیبرومیالژی
شایع ترین علائم فیبرومیالژی عبارتند از:
- درد و سفتی در سراسر بدن
- خستگی و بی رمقی
- افسردگی و اضطراب
- مشکلات خواب
- مشکلات تفکر، حافظه و تمرکز
- سردرد، از جمله میگرن
علائم دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سوزن سوزن شدن یا بی حسی در دستها و پاها
- درد در صورت یا فک، از جمله اختلالات فک به نام سندرم مفصل گیجگاهی فکی (همچنین به عنوان TMJ شناخته میشود)
- مشکلات گوارشی، مانند درد شکم، نفخ، یبوست، و حتی سندرم روده تحریک پذیر (همچنین به عنوان IBS شناخته میشود)
درمان فیبرومیالژی
فیبرومیالژی باید توسط پزشک یا تیمی از متخصصان مراقبتهای بهداشتی که در درمان فیبرومیالژی و سایر انواع آرتریت تخصص دارند، به نام روماتولوژیست، درمان شود. پزشکان معمولاً فیبرومیالژی را با ترکیبی از درمانها، معالجه میکنند که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- داروها، از جمله داروهای تجویزی و مسکنهای بدون نسخه
- ورزشهای هوازی و تقویت عضلات
- کلاسهای آموزش بیمار، معمولاً در مراقبتهای اولیه یا محیطهای اجتماعی
- تکنیکهای کنترل استرس مانند مدیتیشن، یوگا و ماساژ
- آموختن عادات مناسب خواب، برای بهبود کیفیت خواب
- درمان شناختی رفتاری (CBT) برای درمان افسردگی زمینهای. CBT نوعی گفتگو درمانی است که به منظور تغییر شیوه عمل یا تفکر افراد است
مصرف الکل
سوء مصرف طولانی مدت الکل میتواند منجر به ایجاد نوروپاتی محیطی شود و باعث گزگز شدن در دستها و پاها شود. این وضعیت به تدریج پیشرفت میکند. مکانیسم ایجاد آن ناشناخته است، اگرچه کمبود ویتامین یا تغذیه ممکن است در پیشرفت این عارضه، نقش داشته باشد.
استفاده از برخی داروها
انواع داروها ممکن است باعث آسیب عصبی شوند و منجر به احساس سوزن سوزن شدن در دست یا پا گردند. در واقع، سوزن سوزن شدن، میتواند یک عارضه جانبی رایج داروهای مورد استفاده برای درمان سرطان (شیمی درمانی) و HIV باشد.
نمونههای دیگری از داروهایی که باعث سوزن سوزن شدن دستها و پاها میشوند عبارتند از:
- داروهای قلب یا فشار خون، مانند آمیودارون یا هیدرالازین
- داروهای ضد عفونت مانند مترونیدازول و داپسون
- داروهای ضد تشنج مانند فنی توئین
در این مورد، باید با پزشک خود صحبت کنید تا نسخه شما را اصلاح کند.
بیماری ایدز
HIV ویروسی است که به سلولهای سیستم ایمنی حمله میکند و خطر ابتلا به عفونتها و همچنین برخی سرطانها را افزایش میدهد. در صورت عدم درمان، عفونت میتواند به آخرین مرحله عفونت HIV، به نام ایدز، پیشرفت کند که در آن سیستم ایمنی بدن به شدت آسیب میبیند. HIV، بر سیستم عصبی نیز تأثیر میگذارد. در برخی موارد، این میتواند شامل اعصاب دست و پا باشد، جایی که ممکن است گزگز شدن، بی حسی و درد احساس شود.
چه زمانی برای بیحسی و گزگز شدن دست و پا به پزشک مراجعه کنیم؟
به طور کلی، احساس سوزن سوزن شدن در دست و پا را نباید نادیده گرفت زیرا شرایط و بیماریهای خطرناکی وجود دارد که ممکن است باعث بی حسی یا سوزن سوزن شدن دستها و پاهای شما شود. بنابراین، اگر این علامت پس از چند روز کاهش پیدا نکرد، باید به زودی با پزشک خود صحبت کنید.
تشخیص علت گزگز و سوزن سوزن شدن دست و پا
اگر به دنبال درمان سوزن سوزن شدن دستها یا پاهای خود هستید، پزشک شما یک معاینه فیزیکی انجام میدهد و یک تاریخچه پزشکی گسترده در مورد علائم، محیط کار، عادات اجتماعی (از جمله مصرف الکل)، قرار گرفتن در معرض مواد سمی، خطر HIV یا سایر بیماریهای عفونی و سابقه خانوادگی بیماریهای عصبی شما را میپرسد.
پزشک همچنین ممکن است آزمایشات دیگری را انجام دهد، مانند:
- آزمایشات خون .این میتواند شامل آزمایشهایی برای تشخیص دیابت، کمبود ویتامین، اختلال عملکرد کبد یا کلیه، سایر اختلالات متابولیک و علائم فعالیت غیر طبیعی سیستم ایمنی باشد.
- بررسی مایع مغزی نخاعی. این تست میتواند آنتی بادیهای مرتبط با نوروپاتی محیطی را شناسایی کند.
- الکترومیوگرام (EMG، آزمایشی از فعالیت الکتریکی عضله)
- سرعت هدایت عصبی (NCV)
سایر آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- توموگرافی کامپیوتری (CT)
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
- بیوپسی عصبی
- بیوپسی پوست برای مشاهده انتهای رشتههای عصبی
درمان گزگز، مورمور و سوزن سوزن شدن دست و پا
درمان سوزن سوزن شدن دستها و پاها با توجه به علت آن مشخص میشود. پس از تشخیص، پزشک متخصص با شما همکاری میکند تا یک برنامه درمانی مناسب را دریافت نمائید.
با این حال، برخی از گزینههای درمانی برای کاهش علائم و نشانهها وجود دارد که عبارتند از:
فیزیوتراپی
تمرینات حرکت دادن عصب به طور گسترده در درمان بی حسی و گزگز دست و پا استفاده میشود. این تمرینات با تسهیل گردش خون و حرکت اعصاب از آسیب عصبی جلوگیری میکند. پارستزی یا علامت سوزن سوزن شدن، ممکن است به دلیل مشکلات گردش خون ایجاد شود و بنابراین یک ماساژ درمانی، در احیای جریان خون در دستها و پاها مفید میباشد. ماساژ جریان خون را از طریق تحریک خارجی سیستم گردش خون و مایعات لنفاوی بهبود میبخشد.
اطمینان حاصل کنید که ماساژ و تمرینات، تحت نظارت یک درمانگر حرفهای انجام شود تا بیشترین بهره را از جلسات درمانی خود ببرید.
لیزر درمانی
لیزر درمانی پیشرفته میتواند بازسازی عصب را تقویت کند تا در طولانی مدت احساس سوزن سوزن شدن را از بین ببرد. لیزر درمانی سطح پایین، التهاب دستها و مچ ها را کاهش میدهد، درد همراه با سوزن سوزن شدن را تسکین داده و روند بهبود بافت آسیب دیده را تحریک میکند.
یکی از قابلیتهای شگفت انگیز لیزر درمانی این است که میتواند با تحریک فرآیندهای طبیعی بدن که مسئول بازسازی اعصاب هستند، به بدن در بازسازی اعصاب کمک کند. طول موجهای نوری خاص به اعماق بافت بدن نفوذ میکنند تا فاکتورهای رشد عصبی را تولید نمایند و روند بهبودی آهسته طبیعی را تقویت کنند. پس از بهبود اعصاب، ارتباط بین دستها و مغز برقرار میشود و این به کاهش علائم شما کمک میکند.
شاک ویو تراپی
شاک ویو تراپی برون بدنی (ESWT) که تحت عنوان شوک ویو درمانی نیز شناخته میشود، برای اولین بار در سال 1982 برای مدیریت بیماریهای اورولوژیک وارد عمل بالینی شد. سپس، مشخص شد که شاک ویو تراپی را میتوان برای بسیاری از انواع دیگر بیماریها نیز استفاده کرد.
مطالعات نشان میدهد که ESWT میتواند علائم، نتایج عملکردی و پارامترهای الکتروفیزیولوژیک را در بیماران مبتلا به بیماریهایی که باعث گزگز در دستها و پاها مانند سندرم تونل کارپال میشود، بهبود بخشد.
اوزون تراپی
اوزون درمانی از اوزون با درجه پزشکی استفاده میکند که با استفاده از دستگاه تولید کننده اوزون تولید میشود. هدف اوزون درمانی، افزایش میزان اکسیژن در بدن شماست. سطح اکسیژن بالاتر میتواند سیستم ایمنی بدن شما را تقویت کند و در عین حال باعث بهبودی شود. این کار را از طریق بازسازی سلولی یعنی فرآیند جایگزینی یا ترمیم سلولهای آسیب دیده، انجام میدهد.
اوزون درمانی به طور کلی برای شرایطی مانند موارد زیر مفید است:
- اختلالات تنفسی، مانند بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD).
- سرطان.
- دیابت.
- فیبرومیالژی
- اختلالات ایمنی مانند ویروس نقص سیستم ایمنی انسان (HIV).
- اختلالات اسکلتی عضلانی مانند فتق دیسک یا سندرم تونل کارپال.
تزریق پی آر پی (PRP)
پلاسمای غنی از پلاکت یک درمان انقلابی است که از خون خود بیمار، برای التیام بافت آسیب دیده از جمله اعصاب استفاده میکند. برای به دست آوردن PRP، متخصصان نمونه کوچکی از خون شما را میگیرند و سپس آن را در سانتریفیوژ میچرخانند تا پلاکتها و پلاسما را از سایر اجزای خون جدا کنند.
پلاسمای غنی از پلاکت خاصیت شفابخشی و بازسازی کنندگی دارد که به رفع سوزن سوزن شدن دست و پا کمک مینماید. در طی درمان با (PRP)، پلاسمای غنی از پلاکت به ناحیه عصب محیطی آسیب دیده، تزریق میشود. پی آر پی، روند ترمیم و بازسازی بافتهای عصبی را تقویت میکند و در نتیجه علائم ناخوشایند نوروپاتی را تسکین میدهد.
سوالات متداول
برای متوقف کردن سریع گزگز شدن دست و پا، چه کاری کنم؟
کمپرس گرم بهترین راه حل برای بهبود گردش خون در دستها و پاهای آسیب دیده است. دادن کمپرس گرم باعث بهبود گردش خون و بهبود عملکرد اعصاب میشود و به درمان احساس سوزن سوزن شدن کمک مینماید.
آیا مشکلات قلبی میتواند باعث گزگز دست و پا شود؟
حمله قلبی ممکن است باعث گزگز و بی حسی در یک دست شود. اگر فردی مشکوک به حمله قلبی است، بیمار یا فردی نزدیک به او باید به دنبال کمک فوری پزشکی باشد. انسداد شدید در منبع اصلی خون در قلب میتواند باعث درد قفسه سینه و همچنین گزگز شدن و بی حسی در یک بازو یا دست دیگر شود.
چه سرطانهایی باعث گزگز دست و پا میشوند؟
تومورهای مغزی میتوانند باعث بی حسی و سوزن سوزن شدن در صورت، بازوها، دستها و پاها شوند. این به آن دلیل است که مغز نقش کلیدی در انتقال حسها در سراسر بدن دارد.
آیا کمبود ویتامین D میتواند باعث گزگز دست و پا شود؟
علائم کمبود ویتامین D شامل افسردگی و گزگز شدن، سوزن سوزن شدن یا سوزش در دستها، پاها و انگشتان پا است.
آیا سوزن سوزن شدن دستها از علائم ام اس است؟
سوزن سوزن شدن دست یکی از علائم رایج مولتیپل اسکلروزیس (MS) است. الگوهای سوزن سوزن شدن، در بیماری ام اس ، یک فرد میتواند به تصمیم گیری درمانی پزشک کمک کند.
آیا فشار خون بالا میتواند باعث گزگز دست و پا شود؟
بیحسی و گزگز اغلب نشانه آسیب عصبی مانند نوروپاتی محیطی است.
آیا بیماری کبد میتواند باعث گزگز دست و پا شود؟
بیماری کبدی در افراد الکلی، میتواند بر مغز و سیستم عصبی تأثیر بگذارد. علائم آن شامل بی قراری، تغییر خلق و خو، گیجی و درد، بی حسی یا احساس سوزن سوزن شدن در دستها یا پاها است