آرتروز مچ دست عارضه‌ای است که باعث بروز درد، خشکی و کاهش دامنه حرکات مفاصل مچ دست می‌شود. اگرچه این بیماری به طور کامل درمان نمی‌شود؛ اما به کمک برخی از روش‌های درمانی می‌توان تا حدودی علائم آن را کنترل کرده و بهبود بخشید. فهمیدن علت اصلی بروز آرتروز، علائم آن و روش‌های درمان در دسترس به افراد مبتلا به این بیماری کمک می‌کند تا علائم بیماری خود را برطرف کرده و کیفیت زندگی خود را بهبود ببخشند.
آرتروز مچ دست چیست؟
آرتروز مچ دست به التهاب مفصل مچ اطلاق می‌شود. مفصل مچ دست ساختار پیچیده‌ای است که از چندین استخوان، رباط و تاندون ساخته شده. از رایج‌ترین فرم آرتروزهایی که مچ دست را درگیر می‌کنند می‌توان به استئوآرتریت، روماتیسم مفصلی و آرتروز بعد از سانحه اشاره کرد.
استئوآرتریت
استئوآرتریت رایج‌ترین فرم آرتروز مچ دست می‌باشد که در اثر ساییدگی مفصل در گذر زمان ایجاد می‌شود. از عوامل بروز این عارضه می‌توان به افزایش سن، استفاده مکرر از مچ دست، آسیب‌دیدگی‌های قبلی و ژنتیک اشاره نمود.
روماتیسم مفصلی
روماتیسم مفصلی نوعی بیماری خودایمنی است که باعث بروز التهاب مزمن و شدید در مفاصل بدن از جمله مفصل دست می‌شود. این عارضه زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت خود حمله کرده و باعث آسیب‌دیدگی و درد مفاصل می‌گردد.
آرتروز بعد از سانحه
آرتروز بعد از سانحه بعد از ضرب دیدن یا شکسته شدن مفصل در مچ دست رخ می‌دهد. حتی با وجود درمان کامل شکستگی، ضربه وارد شده به مفصل، باعث بروز علائم آرتروز بعد از گذشت چندین سال می‌شود.
علائم آرتروز مچ دست
علائم آرتروز بسته به علت ایجاد آن در هر فرد متفاوت می‌باشد. در برخی موارد این علائم شدید بوده و باعث اختلال در زندگی فرد می‌شوند و در موارد دیگر ممکن است علائم خفیف باشند و فقط در بعضی از شرایط بروز پیدا کنند.
- درد. دردی مداوم یا متناوب در مچ دست که به دلیل التهاب و تحلیل رفتن مچ دست رخ می‌دهد.
- سفتی و خشکی. ناتوانی در حرکت دادن آزادانه مچ دست به دلیل التهاب مفصل و از دست رفتن غضروف.
- تورم. بزرگ و متورم شدن در اطراف مفصل مچ دست به دلیل التهاب.
- کاهش دامنه حرکتی. کاهش انعطاف‌پذیری و سختی در انجام دادن برخی حرکات و یا خم و راست کردن کامل دست.
- احساس ضعف: کاهش قدرت مشت کردن و گرفتن اجسام و احساس ضعف در دست آسیب دیده، به دلیل آسیب‌دیدگی و التهاب مفصل.
- حساسیت به لمس: احساس درد در هنگام لمس کردن مچ دست یا فشار آوردن به آن، که ناشی از التهاب مفصل می‌باشد.
- کرپیتوس. شنیدن صدا تق‌تق کردن مفصل دست در هنگام حرکت، که به دلیل ساییده شدن سطوح ناهموار استخوان‌ها بر روی یکدیگر ایجاد می‌شود.
- بی‌ثباتی: احساس شل و لرزان شدن مچ دست به دلیل آسیب‌دیدگی مفصل و بی‌ثبات شدن رباط.
- بی حس شدن و یا احساس مورمور شدن. بی حس شدن یا سوزن‌سوزن‌شدن گاه و بی‌گاه دست یا انگشتان که اغلب با درگیر شدن عصب همراه است.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
دانستن این که چه زمانی باید برای آرتروز مچ دست به پزشک مراجعه نماییم در تشخیص و درمان به موقع این بیماری تأثیر بسیاری دارد. در صورت تجربه کردن موارد زیر سریعاً به پزشک مراجعه کنید:
- مچ درد مداوم: مچ دردی که حتی با وجود استراحت‌کردن و استفاده از مسکن‌های بدون نسخه بهبود پیدا نکند.
- کاهش دامنه حرکتی: زمانی که به سختی مچ خود را حرکت می‌دهید و یا دچار خشکی مچ شده‌اید، که توانایی شما را در انجام حرکات روزانه مختل می‌نماید.
- محدودیت‌های عملکردی: زمانی که آرتروز مچ دست بر روی توانایی‌های شما مانند گرفتن اجسام، تایپ کردن و انجام فعالیت‌های روزانه تأثیر می‌گذارد.
- علائم پیش‌رونده: در صورتی که علائم شما به مرور زمان پیشرفت کرده و باعث افزایش درد، بدشکلی و از دست دادن عملکرد مفصل شود.
علت ابتلا به آرتروز مچ دست
مفصل مچ دست بر روی غضروف قرار دارد، نوعی بافت پیوندی نرم که باعث حرکت نرم استخوان‌ها بر روی یکدیگر می‌شود. اگرچه عواملی مانند افزایش سن و برخی بیماری‌ها باعث تحلیل رفتن غضروف و کاهش خاصیت محافظت‌کنندگی آن می‌گردند. این عارضه منجر می‌شود تا استخوان‌ها بر روی یکدیگر سابیده شده و باعث بروز درد، التهاب و خشکی مفصل گردد. آرتروز مچ دست بر روی دامنه حرکتی مچ و انجام فعالیت‌های روزانه تأثیر می‌گذارد. درمان مناسب و زودهنگام برای برطرف‌شدن علائم این بیماری و بهبود کیفیت زندگی فرد ضروری می‌باشد.
عوامل مؤثر بر بروز آرتروز مچ دست کدام‌اند؟
عوامل متعددی در بروز آرتروز مچ دست مؤثر هستند؛ برخی از رایج‌ترین عوامل عبارت‌اند از:
- افزایش سن: ریسک ابتلا به آرتروز مچ دست با افزایش سن بیشتر می‌شود.
- آسیب‌دیدگی قبلی مچ: شکستگی، رگ‌به‌رگ شدن و ضربه دیدن، مچ افراد را بیش از پیش در معرض ابتلا به آرتروز قرار می‌دهد.
- استرس و فشار مداوم: شرکت داشتن در فعالیت‌هایی نظیر تایپ کردن و برخی ورزش‌ها که باعث می‌شود فشار زیادی به مچ دست وارد گردد، خطر ابتلا به آرتروز را افزایش می‌دهد.
- شغل: برخی از مشاغل خاص مانند کارگران خط تولید که نیاز به حرکت شدید مچ دست دارند و یا فشار زیادی به مفصل وارد می‌کنند خطر ابتلا به آرتروز را افزایش می‌دهند.
- سابقه خانوادگی: داشتن سابقه خانوادگی ابتلا به آرتروز مفاصل باعث افزایش خطر ابتلا به این بیماری در فرد می‌شود.
- برخی از بیماری‌ها: بیماری‌هایی نظیر روماتیسم، نقرس و لوپوس بر روی مفصل دست تأثیر گذاشته و احتمال ابتلا به آرتروز را افزایش می‌دهند.
- اضافه وزن: اضافه وزن فشار زیادی را به مچ وارد کرده و خطر آسیب دیدن غضروف و ابتلا به آرتروز را افزایش می‌دهد.
- جنسیت: زنان در مقایسه با مردان بیشتر در معرض ابتلا به آرتروز قرار دارند.
- ارگونومی ضعیف: پوزیشن اشتباه و استفاده کردن نادرست از مچ دست در طول فعالیت، فشار وارده بر مچ را افزایش داده و باعث آسیب‌دیدگی مچ می‌شود.
باید بدانید که اگرچه این عوامل خطر ابتلا به آرتروز را افزایش می‌دهند؛ اما به طور قطعی باعث بروز این عارضه نمی‌شوند. داشتن زندگی سالم، وزن متناسب و داشتن ارگونومی صحیح به کاهش آسیب‌دیدگی مچ کمک می‌کند.
مراحل تشخیص آرتروز مچ دست
در زمان تشخیص آرتروز پزشک برای بررسی وضعیت و شدت بیماری از روش‌های مختلفی استفاده می‌کند. برخی از روش‌های رایجی که برای تشخیص آرتروز استفاده می‌شوند به شرح زیر می‌باشند:
شرح‌حال از بیمار
پزشک سوابق پزشکی شما را بررسی کرده و در زمینه مسائلی چون علائم بیماری، آسیب‌دیدگی‌های قبلی و سابقه خانوادگی ابتلا به آرتروز از شما سؤالاتی می‌پرسد. این اطلاعات به پزشک کمک می‌کند تا شرایط شما را بهتر متوجه شده و علت اصلی این بیماری و هرگونه احتمال خطر را تشخیص دهد.
معاینه فیزیکی
پزشک با شما صحبت کرده و در خصوص سلامت عمومی، سوابق پزشکی و علائمی که دارید سؤالاتی می‌پرسد. همچنین با دقت مچ و دست شما را معاینه می‌نماید. وی در این معاینه به دنبال موارد زیر می‌گردد:
- کاهش دامنه حرکتی
- هرگونه درد و حساسیت به لمس
- بی‌ثباتی مفصل
- تورم یا دیگر تغییرات در ظاهر مچ
تصویربرداری‌های پزشکی
آزمایش‌های تصویربرداری نوعی پروسه پزشکی هستند که پزشک را قادر می‌سازند ساختار داخلی بدن بیمار را ببیند. در مورد آرتروز مچ دست برای بررسی میزان آسیب مفصل، التهاب و هرگونه موارد غیرطبیعی از این تست‌ها استفاده می‌شود. رایج‌ترین انواع تصویربرداری پزشکی برای تشخیص آرتروز مچ دست شامل موارد زیر می‌گردد:
- عکس اشعه ایکس: این عکس‌ها تصاویر کاملی از استخوان‌ها در اختیار ما می‌گذارند و به تشخیص کوچک شدن مفصل، خار استخوان، شکستگی و تغییرات دژنراتیو کمک می‌نمایند.
- ام‌آرآی: آزمایش ام‌آرآی با گرفتن عکس مقطعی از مچ دست یک نمای کامل از استخوان‌ها، غضروف، رباط‌ها، تاندون و بافت نرم در اختیار پزشک قرار می‌دهد.
- سونوگرافی: در سونوگرافی با استفاده از امواج صوتی، تصویری زنده از اندام‌های داخلی بدن به دست می‌آوریم. این روش برای بررسی بافت نرم، التهاب و افیوژن مفصلی مناسب می‌باشد.
- سی تی اسکن: در سی تی اسکن از استخوان‌ها عکس مقطعی گرفته شده و اطلاعات کاملی از ساختار استخوان و هرگونه عارضه غیرطبیعی در اطراف آن‌ها مطلع می‌شویم.
آزمایش خون
اگرچه هیچ نوع آزمایش خون مخصوصی برای تشخیص آرتروز مچ دست وجود ندارد؛ اما به کمک برخی از آزمایش‌ها می‌توان التهاب یا دیگر بیماری‌های زمینه‌ای مانند روماتیسم مفصلی یا نقرس را که باعث بروز آرتروز می‌شوند تشخیص داد. این آزمایش‌ها به تشخیص دیگر علت‌های بروز این بیماری و واکنش التهابی بدن کمک می‌نمایند.
آسپیراسیون مفصل
در برخی موارد ممکن است پزشک آزمایش آسپیراسیون مفصلی انجام دهد. در طول این آزمایش مقداری از مایع مفصلی از دست آسیب دیده به کمک سرنگ خارج شده و تحت آزمایش قرار می‌گیرد. این نمونه از مایع مفصلی به رد کردن عوامل غیرمرتبط با بیماری کمک کرده و اطلاعات کاملی را در خصوص علت اصلی آرتروز مچ دست در اختیار ما قرار می‌دهد.
تشخیص افتراقی
در مراحل اولیه علائم آرتروز مچ دست ممکن است شبیه به سندروم تونل کارپال یا تاندونیت باشد. آرتروز می‌تواند به دلیل التهاب، احتمال ابتلا به هر دو این بیماری‌ها را افزایش دهد.
تشخیص آرتروز و سندروم تونل کارپال
تشخیص آرتروز و تاندونیت مچ دست
درمان آرتروز مچ دست
آرتروز مچ دست باعث بروز درد، ناراحتی و ایجاد محدودیت در انجام وظایف روزانه می‌شود. اگرچه این بیماری هیچ درمانی ندارد؛ اما به کمک برخی از روش‌های درمانی می‌توان علائم آن را برطرف نموده، عملکرد مفصل را بهبود بخشید و کیفیت زندگی را بالاتر برد.
روش‌های درمان و کنترل آرتروز مچ دست:
درمان‌های اولیه
درمان‌های اولیه به بهبود علائم بیماری و کنترل آرتروز مچ دست کمک می‌کنند. برخی از این درمان‌ها به شرح زیر می‌باشند:
- کمپرس سرد و گرم: برای ریلکس کردن ماهیچه‌ها و بهبود گردش خون از کمپرس گرم یا دوش آب گرم استفاده کنید و برای کاهش التهاب و تورم از کمپرس سرد یا یخ استفاده نمایید. می‌توانید برای بهبودی کامل به‌صورت متناوب از کمپرس سرد و گرم استفاده کنید.
- استراحت و محافظت از مفاصل: از انجام فعالیت‌هایی که باعث وارد شدن فشار به مچ دست می‌شوند پرهیز کنید و در بین فعالیت به طور مرتب استراحت نمایید. برای کاهش فشار وارده به بدن، فرم و ارگونومی صحیح بدن را حفظ کنید. همچنین از انجام حرکات تکراری که باعث تشدید علائم آرتروز می‌شوند دوری نمایید.
- مسکن‌های موضعی: پمادها یا کرم‌هایی را که بدون نیاز به نسخه به فروش می‌رسند و حاوی موادی نظیر منتول، کپسایسین و یا داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی هستند را به صورت مستقیم بر روی ناحیه آسیب‌دیده بمالید. این پمادهای موضعی به صورت موقت درد و التهاب مچ را کاهش می‌دهند.
دارو
داروهایی که معمولاً برای آرتروز مچ دست تجویز می‌شوند عبارت‌اند از:
- داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی: به عنوان مثال ایبوپروفن ( (Advil)، ناپروکسن (Aleve) و آسپرین.
- استامینوفن (تایلنول): یک مسکن درد که می‌تواند در مدیریت درد ملایم تا متوسط در آرتروز مچ دست کمک کند.
- داروهای ضد روماتیسمی اصلاح‌کننده بیماری (DMARDs): این داروها پایه اصلی درمان RA هستند. آن‌ها با سرکوب سیستم ایمنی و کاهش التهاب برای کاهش سرعت پیشرفت بیماری و جلوگیری از آسیب مفاصل عمل می‌کنند.
بریس مچ دست
به طور معمول برای درمان آرتروز مچ دست، از آتل و بریس استفاده می‌شود. این تجهیزات مچ را ثابت نگه داشته، فشار وارد به مفصل را کاهش داده و باعث برطرف شدن درد آن می‌شوند. بریس‌ها را می‌توان به صورت سفارشی و با توجه به نیاز هر فرد طراحی نمود و باید برای ثابت نگه داشتن مچ و جلوگیری از آسیب‌دیدگی بیشتر مفصل آن‌ها را در طول روز و انجام فعالیت‌های سنگین پوشید. برای انتخاب بریس یا آتل مناسب باید حتماً قبل از خرید با پزشک متخصص مشورت نمایید.
درمان‌های تزریقی
سه تزریق رایج برای درمان آرتروز مچ دست شامل موارد زیر می‌شوند:
- تزریق کورتیکواستروئید: این تزریقات داروهای ضدالتهاب را به طور مستقیم به درون مفصل مچ دست وارد کرده و از این طریق درد و التهاب آن را کاهش می‌دهند.
- تزریق هیالورونیک اسید: تزریق هیالورونیک اسید باعث لغزنده شدن سطح مفصل مچ دست شده و درد و ناراحتی آن را کاهش می‌دهد.
- پرولوتراپی: محلولی حاوی یک ماده محرک مانند دکستروز، به مفصل مچ دست تزریق می‌شود تا روند درمان را سرعت بخشیده و باعث تقویت رباط‌ها و تاندون‌ها شود.
فیزیوتراپی
به طور معمول برای کاهش درد، بهبود حرکات مفصل و افزایش عملکرد آن در بیماران مبتلا به آرتروز مچ دست از فیزیوتراپی استفاده می‌شود. این روش شامل ورزش‌های کششی و قدرتی، تکنیک‌های دستی و آموزش برخی حرکات ورزشی می‌گردد. فیزیوتراپی یک گزینه مؤثر برای بهبود علائم آرتروز مچ دست است که به عنوان بخشی از برنامه درمانی توسط یک فیزیوتراپیست متخصص انجام می‌شود.
تقویت انگشتان
برای شروع در حالی که انگشتانتان از هم فاصله دارد، کف دست خود را بر روی یک حوله بر روی میز قرار دهید. با فشار وارد کردن به میز، انگشتان خود را به هم نزدیک نمایید و سعی کنید حوله را در بین انگشتان جمع کنید. این حرکت را چندین بار تکرار نمایید. می‌توان این حرکت را بدون وجود حوله نیز انجام دهید و فقط کف دست را به میز فشار داده و سعی کنید انگشتان خود را بسته و سپس آن‌ها را کشیده و باز نمایید.
کشش تاندون انگشتان
انگشتان خود را کامل به سمت بیرون بکشید. سپس آن‌ها را جمع نمایید، دوباره آن را باز کرده و این بار به طور کامل مشت کنید و در نهایت دوباره انگشتان را باز کرده و بکشید.
کشش انگشت شست
دستتان را مانند نشان توقف در مقابلتان بگیرید، سپس شست خود را به سمت بیرون بکشید، شست را به سمت کف دست جمع کرده و دوباره به حالت اول بازگردانید.
لیفت دست
ساعد خود را بر روی یک سطح صاف مانند میز قرار دهید، به‌گونه‌ای که کف دست شما از لبۀ میز آویزان و به سمت پایین باشد. قرار دادن یک حوله تا شده زیر مچ دست می‌تواند این پوزیشن را راحت‌تر کند. انگشتان خود را ریلکس کرده، سپس دست خود را به آرامی به سمت بالا بکشید تا زمانی که احساس کشش نمایید. در نهایت به پوزیشن اولیه باز گردید.
چرخش مچ دست
در حالی که کف دستتان به پایین است آرنج خود را 90 درجه خم کنید. سپس ساعدتان را بچرخانید تا کف دست رو به بالا قرار گیرد. می‌توانید این حرکت را هم به صورت ایستاده و هم به صورت نشسته انجام دهید.
تکان‌دادن دست
ساعد خود را بر روی یک حوله تا شده بر روی میز قرار دهید، به گونه‌ای که انگشت شصت روبه‌بالا قرار گیرد سپس مچ دست را تا جایی که امکان دارد به سمت بالا و پایین حرکت دهید.
ماساژ
ماساژ تراپی یک روش درمانی مکمل برای درمان آرتروز مچ دست محسوب می‌شود. در این روش با وارد کردن فشار و استفاده از تکنیک‌های مخصوص بر روی قسمت‌های مختلف مفصل و بافت نرم، گردش خون را بهبود بخشیده، درد و التهاب را کاهش می‌دهند و باعث بهبود انعطاف‌پذیری و عملکرد مچ می‌شوند. ماساژ تراپی یک روش درمانی مؤثر برای برطرف‌کردن علائم آرتروز مچ دست و بهبود سلامت عمومی فرد محسوب می‌گردد.
اوزون تراپی
اوزون تراپی یک روش درمانی است که در درمان آرتروز مچ دست مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش، یک مخلوط از اوزون و اکسیژن تحت فشار بالا به مفصل مچ دست تزریق می‌شود. اوزون تراپی به عنوان یک روش آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی عمل می‌کند و قادر است بهبود التهابات و علائم آرتروز را تسریع کند. این روش می‌تواند به کاهش درد، بهبود حرکت مفصل، و بهبود کیفیت زندگی کمک کند. با این حال، مشاوره با پزشک متخصص طب فیزیکی و تحت نظارت مجربان انجام شود تا اثربخشی و امکان استفاده از این روش در هر مورد به خوبی ارزیابی شود.
اولتراسوند
اولتراسوند یک روش فیزیک‌درمانی غیرتهاجمی است که در درمان آرتروز مچ دست مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش، امواج فراصوتی با فرکانس بالا و شدت کم بر روی ناحیۀ مبتلا به آرتروز تمرکز می‌کنند. این امواج فراصوتی به صورت ارتعاشات مکانیکی عمل می‌کنند و منجر به افزایش جریان خون، کاهش التهاب و تسکین درد می‌شوند. علاوه بر این، اولتراسوند می‌تواند بهبود حرکت مفصل، افزایش انعطاف‌پذیری بافت‌ها و افزایش فعالیت عضلانی را تسهیل کند. این روش غیر دردناک و بدون عوارض جانبی است و برای بسیاری از افراد با آرتروز مچ دست مفید است.
الکتروتراپی
تحریک الکتریکی عصب‌ها از راه پوست یا TENS نوعی روش غیرتهاجمی است که برای درمان آرتروز مچ دست استفاده می‌شود. در طول این روش الکترودهای کوچکی بر روی ناحیه دردناک چسبانده می‌شوند و امواج الکتریکی با فرکانس مناسب از طریق آن‌ها به عصب منتقل می‌گردد. این امواج الکتریکی عصب را تحریک کرده و حساسیت آن‌ها نسبت به درد کاهش می‌دهند. با تحریک عصب‌ها میزان سیگنال‌های درد ارسالی به مغز کاهش یافته و فرد دیگر دردی احساس نمی‌کند. علاوه بر این، الکتروتراپی به کاهش التهاب و بهبود عملکرد مچ دست کمک می‌نماید. TENS یک روش درمانی ایمن و شناخته شده است که هیچ‌گونه عوارضی در پی ندارد و به درمان آرتروز مچ دست کمک زیادی می‌کند.
درمان جراحی مچ دست
در صورتی که روش‌های غیرجراحی درد شما را کاهش نداد و سطح زندگی شما به دلیل ابتلا به آرتروز به شدت کاهش یافت، پزشک به عنوان گزینه آخر جراحی مچ دست را پیشنهاد خواهد داد.
هدف از جراحی، کاهش درد، حفظ و بهبود عملکرد مچ دست می‌باشد. به طور معمول در طول جراحی میزان ساییده شدن استخوان‌ها بر روی یکدیگر را کاهش می‌دهند. جراحی‌های متعددی برای درمان آرتروز مچ دست وجود دارند. پزشک در خصوص این که کدام جراحی برای شما مناسب‌تر است با شما صحبت خواهد نمود.
- کارپکتومی ردیف پروگزیمال. در این پروسه پزشک سه استخوان مچ دست را در ردیف استخوان‌های نزدیک به ساعد برمی‌دارد. این جراحی به‌گونه‌ای طراحی شده است که درد را کاهش داده و باعث بهبود دامنه حرکتی مچ می‌شود.
- فیوژن مفصل: در طول این روش استخوان‌های مفصل مچ دست به هم پیوند می‌خورند تا آسیب‌های آن را برطرف ساخته و مفصلی مقاوم و بدون درد ایجاد کنند.
- عصب کشی مفصل: در طول این پروسه عصب‌هایی که مسئول انتقال سیگنال‌های درد از مچ دست به مغز می‌باشند از طریق جراحی درمان می‌شوند و فرد دیگر دردی احساس نمی‌کند.
- تعویض کامل مچ دست، یا آرتروپلاستی: در طول این روش پزشک غضروف و استخوان‌های آسیب‌دیدۀ مچ دست را با یک مفصل جدید که از جنس فلز یا پلاستیک می‌باشد تعویض می‌نماید. این مفصل جدید درد آرتروز را کاهش داده و باعث می‌شود دامنه حرکات مچ افزایش یابد. با این حال به دلیل این که مفصل‌های جایگزین عمر محدودی دارند ممکن است در آینده به جراحی‌های دیگری نیز نیاز شود.
چگونه می‌توانم از آرتروز مچ دست پیشگیری کنم؟
برای پیشگیری از آرتروز مچ دست، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- داشتن وزن متناسب: اضافه وزن به مچ دست فشار زیادی وارد می‌کند، به همین دلیل برای کاهش فشار وارده بر مچ بهتر است وزن متناسبی داشته باشید.
- محافظت از مچ دست. زمان شرکت در فعالیت‌های که به مچ فشار زیادی وارد می‌کنند، از بریس یا آتل استفاده کنید و این فعالیت‌ها را با تکنیک و روش صحیح انجام دهید.
- داشتن ارگونومی صحیح: محیط کار و خانه خود را به گونه‌ای طراحی کنید تا بتوانید به طور کامل از مچ محافظت نموده و فشار وارده بر آن را کاهش دهید. در هنگام کار با کامپیوتر و یا انجام حرکات تکرارشونده از تجهیزات ارگونومیک استفاده نمایید.
- به طور مرتب ورزش کنید: به کمک ورزش‌های که دست و مچ را هدف قرار می‌دهند ماهیچه‌های اطراف مچ دست خود را تقویت کنید.
- استراحت کنید و فعالیت‌های متنوعی انجام دهید: در صورتی که وظایف تکرارشونده‌ای انجام می‌دهید که فشار زیادی به مچ وارد می‌کنند، به صورت مرتب استراحت کنید و تلاش نمایید این فعالیت را در چندین مرحله انجام دهید تا مچ دست آسیب نبیند.
- از فشار زیاد و تروما دوری کنید: در خصوص انجام فعالیت‌هایی که فشار زیادی به مچ وارد می‌کنند محتاط باشید و سعی کنید از مچ در برابر آسیب‌های ناگهانی محافظت نمایید.
- حفظ سلامت مفصل: رژیم متعادل داشته باشید، به صورت مرتب ورزش کنید و از سیگار کشیدن پرهیز نمایید، رعایت تمامی این موارد به حفظ سلامت مفصل کمک می‌کند.
زندگی با آرتروز مچ دست: نکات و مراقبت‌ها
زندگی با آرتروز مچ دست می‌تواند چالش‌برانگیز باشد؛ اما به کمک برخی از روش‌ها می‌توان علائم این بیماری را کنترل کرده و کیفیت زندگی را افزایش داد.
- محافظت از مفصل: از انجام فعالیت‌هایی که فشار زیادی به مچ وارد می‌کنند دوری نمایید و در هنگام انجام فعالیت‌های روزانه با استفاده از تجهیزات کمکی فشار وارده به مچ را کاهش دهید.
- ارگونومی مناسب: سعی کنید پوزیشن صحیح داشته باشید و محل کار خود را به‌صورت ارگونومی چیدمان نمایید تا در هنگام انجام وظایفی مانند تایپ کردن یا نوشتن به مچ دست فشار وارد نشود.
- سرما و گرما درمانی: استفاده از کمپرس گرم، خشکی مفصل را برطرف نموده، در حالی که کمپرس سرد باعث کاهش التهاب و درد آن می‌شود. برای دست یافتن به نتیجه بهتر به صورت متناوب از کمپرس سرد و گرم استفاده کنید.
- تکنیک‌های کنترل درد: برای کنترل استرس و کاهش درد، تکنیک‌های ریلکسیشن، مدیتیشن و تنفس عمیق را تمرین کنید.
- سبک زندگی سالم: رژیم غذایی متعادلی داشته باشید و به طور مرتب ورزش کنید تا وزن متناسبی داشته و بتوانید سلامت مفصل مچ دست را حفظ نمایید.
- ورزش‌های مچ دست: برای حفظ انعطاف مچ دست و جلوگیری از خشک شدن آن حرکات قدرتی و کششی را که توسط متخصص فیزیوتراپی تجویز شده است انجام دهید.
- استفاده از تجهیزات کمکی: در هنگام انجام فعالیت‌هایی که باعث تشدید درد می‌شوند از تجهیزات کمکی مانند بریس و آتل استفاده کنید. این تجهیزات از مچ محافظت کرده و باعث ثبات آن می‌شوند.
- استفاده از دارو: از دستورالعمل‌های پزشک در خصوص نحوۀ استفاده از داروهای غیرتزریقی برای کاهش درد و التهاب پیروی کنید.
نتیجه‌گیری و سخن پایانی
آرتروز مچ دست می‌تواند زندگی روزانه شما را تحت تأثیر قرار دهد؛ اما به کمک روش‌های درمانی مناسب می‌توان آن را کنترل نمود. با تغییر سبک زندگی، مراقبت از خود و مراجعه مرتب به پزشک می‌توانید تأثیر این بیماری را بر روی فعالیت‌های روزانه و سلامت عمومی خود کاهش دهید. برای دریافت مشاوره شخصی و اطلاع از گزینه‌های درمانی که برای شما مناسب می‌باشند حتماً با یک پزشک متخصص مشورت نمایید. با پیگیری و مراقبت از خود می‌توانید به طور مؤثری آرتروز مچ دست را کنترل کرده و یک زندگی رضایت‌بخش داشته باشید.
سؤالات متداول
آیا می‌توان آرتروز مچ دست را به طور کامل درمان نمود؟
اگرچه آرتروز مچ دست را نمی‌توان به طور کامل درمان نمود؛ اما به کمک درمان مناسب می‌توانید علائم آن را تا حدودی برطرف نموده، درد مچ را کاهش داد و عملکرد مفصل مچ را بهبود بخشید.
آیا درمان خانگی برای کنترل آرتروز مچ دست وجود دارد؟
بله، درمان‌های خانگی مانند استفاده از کمپرس سرد، انجام ورزش‌های سبک، داشتن وزن متناسب و استفاده از تجهیزات کمکی به کنترل علائم آرتروز مچ دست کمک می‌کنند.
آیا ممکن است آرتروز مچ دست هر دو دست را درگیر نماید؟
بله، بسته به علت بروز بیماری و عوامل شخصی، آرتروز مچ می‌تواند یک یا هر دو دست را درگیر نماید.
آیا آرتروز مچ دست در برخی از رده‌های سنی رایج‌تر است؟
آرتروز مچ دست ممکن است در هر سنی رخ دهد؛ اما به دلیل تحلیل رفتن استخوان‌ها و مفاصل به مرور زمان، در سنین پیری بیشتر دیده می‌شود.
نقش فیزیوتراپی در درمان آرتروز مچ دست چیست؟
فیزیوتراپی با بهبود دامنه حرکتی مفصل، تقویت عضلات اطراف مفصل و کاهش درد و التهاب، نقش مهمی را در درمان آرتروز مچ دست ایفا می‌کند.
آیا می‌توان از آرتروز مچ دست جلوگیری کرد؟
اگرچه نمی‌توان به طور کامل از آرتروز مچ دست جلوگیری کرد؛ اما با داشتن سبک زندگی سالم، پرهیز از انجام حرکات تکراری و محافظت از مچ در برابر آسیب‌دیدگی می‌توان احتمال ابتلا به این بیماری را کاهش داد.
آیا آرتروز مچ دست ارثی است؟
در برخی موارد ژنتیک می‌تواند یکی از دلایل ابتلا به آرتروز باشد، اما نمی‌توان گفت این بیماری کاملاً ارثی است. عوامل دیگر مانند سبک زندگی، عوامل محیطی و آسیب‌دیدگی‌های قبلی نیز در ابتلا به این بیماری نقش دارند.
آیا ممکن است آرتروز دست بر روی قدرت مشت کردن ما تأثیر بگذارد؟
بله، آرتروز مچ می‌تواند قدرت مشت را کاهش داده و باعث بروز ضعف در دست آسیب‌دیده شود و انجام برخی از فعالیت‌ها را سخت سازد.
آیا هیچ درمان جایگزینی برای کنترل آرتروز مچ دست وجود دارد؟
در برخی موارد ممکن است از روش‌هایی مانند طب سوزنی یا داروهای گیاهی به عنوان روش‌های تکمیلی برای درمان آرتروز مچ دست استفاده شود؛ اما میزان تأثیر آن‌ها در هر فرد متفاوت می‌باشد.
آیا ممکن است آرتروز مچ باعث بدشکل شدن دست شود؟
در برخی موارد آرتروز مچ دست به دلیل به هم خوردن تعادل ساختار مفصل و رباط‌ها باعث به وجود آمدن بدشکلی‌هایی نظیر بدشکلی گردن قو یا بدشکلی بوتونیر می‌شود.
آیا بروز آرتروز مچ دست در برخی از مشاغل رایج‌تر است؟
برخی از فعالیت‌ها و مشاغل که فشار زیادی به مچ وارد می‌کنند و یا حرکات تکرارشونده مچ دست در آن‌ها زیاد می‌باشد احتمال ابتلا به آرتروز را افزایش می‌دهند.
عوارض احتمالی درمان نکردن آرتروز مچ دست چیست؟
درمان نکردن آرتروز مچ دست باعث بروز درد شدید، بدشکل شدن مفصل، کاهش عملکرد مچ و کاهش کیفیت زندگی می‌شود. برای جلوگیری از این عوارض باید سریعاً به پزشک مراجعه نمایید.
آیا می‌توان آرتروز مچ دست را تنها به کمک دارو کنترل نمود؟
به کمک دارو می‌توان علائم آرتروز مچ دست را تا حدودی بهبود بخشید؛ اما برای رسیدن به نتیجه کامل باید علاوه بر دارو از دیگر روش‌ها مانند فیزیوتراپی و تغییر سبک زندگی نیز استفاده کرد.
آیا جراحی تنها گزینه در دسترس برای درمان آرتروزهای پیشرفته محسوب می‌شود؟
جراحی یک روش درمانی برای کنترل آرتروز مچ دست در بیمارانی است که به دیگر روش‌های درمانی واکنشی نشان نداده‌اند. اما به طور معمول به عنوان آخرین گزینه درمانی در نظر گرفته می‌شود.
آیا آرتروز مچ دست می‌تواند بر روی دیگر مفاصل بدن نیز تأثیر بگذارد؟
اگرچه آرتروز مچ دست فقط مفصل این ناحیه را درگیر می‌نماید؛ اما در صورتی که با دیگر انواع فرم‌های آرتروز مانند روماتیسم مفصلی یا استئوآرتریت همراه باشد می‌تواند دیگر مفاصل بدن را نیز درگیر کند.
