درد ناشی از داغی کف پا می‌تواند به صورت موقتی و یا مداوم ایجاد شده و شدت آن نیز ممکن است از خفیف تا شدید متغیر باشد. در این حالت امکان دارد در قسمت کف پا احساس گرما، گزگز و یا بی‌حسی ایجاد شود. درد ناشی از این عارضه معمولاً در زمان شب بیشتر است. شایع‌ترین دلیل داغی کف پا آسیب دیدگی عصبی است، که معمولاً به دیابت مرتبط می‌باشد، ولی دلایل دیگری نیز می‌تواند داشته باشد. در نتیجه روش‌های درمان داغی کف پا متفاوت می‌باشند و به علت اصلی بروز عارضه بستگی دارند. مثلا داغی کف پا در شب علت ها و درمان های خود را دارد.
علت داغی کف پا چیست؟
داغی کف پا می‌تواند نشانه‌ای از عارضه‌های مختلف باشد. دلایل بروز داغی کف پا شامل:
نوروپاتی دیابتی
عدم کنترل قند خون برای سال‌ها می‌تواند به تدریج به اعصاب و رگ‌های خونی آسیب وارد کند. قند خون بالا سبب کاهش میزان انتقال سیگنال‌ها از اعصاب می‌شود. این مساله می‌تواند بر حس‌ها در بخش‌های مختلف بدن از جمله کف پا تاثیر بگذارد. قند خون بالا همچنین دیواره رگ‌های خونی که اکسیژن و مواد مغذی را به اعصاب میرسانند تضعیف می‌کند. آسیب‌دیدگی عصبی می‌تواند در سراسر بدن ایجاد شود.
نوروپاتی دارای انواع مختلفی می‌باشد، ولی نوروپاتی دیابتی شایع‌ترین نوع این عارضه است و در بیشتر موارد بر پاها اثر می‌گذارد. حدود یک سوم از افراد مبتلا به دیابت دارای نوروپاتی دیابتی هستند.
علائم نوروپاتی دیابتی
علائم نوروپاتی دیابتی شامل:
- بی‌حسی یا احساس گزگز در دست‌ها یا پاها
- احساس مشابه پوشیدن جوراب تنگ
- وجود درد شدید
- ضعف یا احساس سنگینی در دست‌ها یا پاها
- تعریق بیش از حد
درمان نوروپاتی دیابتی
اولین قدم جهت درمان این عارضه، قرارگیری سطح قند خون در محدوده مورد توافق پزشک و کنترل فشار بالای خون و سطح کلسترول می‌باشد. کنترل سطح گلوکز سبب کاهش احتمال بروز نوروپاتی دیابتی می‌شود. درمان این عارضه سبب کاهش درد و کنترل برخی از علائم می‌شود.
مصرف برخی از داروها و فیزیوتراپی به همراه روش‌های درمانی دیگر می‌توانند به کنترل درد ناشی از نوروپاتی دیابتی کمک کنند. البته این روش‌ها قادر به ترمیم اعصاب نیستند.
افراد بایستی مصرف سیگار را متوقف کرده و مصرف الکل را کاهش دهند.
مصرف بیش از اندازه الکل
افرادی که بیش از حد الکل مصرف می‌کنند در معرض ابتلا به نوعی دیگر از آسیب عصبی به نام نوروپاتی الکلی هستند. این عارضه می‌تواند سبب درد، احساس گزگز و ضعف در پاها شود. در افراد مبتلا به این عارضه، اعصاب محیطی در اثر مصرف بیش از حد الکل دچار آسیب می‌شوند.
علائم مصرف بیش از اندازه الکل
علائم مصرف بیش از اندازه الکل شامل:
- ضعف عضلانی
- مشکلات مرتبط با گام برداشتن
- درد شدید
- حساسیت زیاد به درد
درمان مصرف بیش از اندازه الکل
جهت درمان مصرف بیش از اندازه الکل، شخص بایستی مصرف الکل را متوقف کرده و از رژیم غذایی سالم شامل مواد مغذی خصوصاً ویتامین‌های گروه B استفاده کند. این روش به جلوگیری از تشدید علائم کمک کرده و ممکن است سبب بهبود آسیب وارده شده در برخی از موارد بشود.
عفونت قارچی پای ورزشکار
عفونت قارچی پای ورزشکار در اثر قارچی به نام درماتوفیت که در قسمت‌های گرم و مرطوب پوست رشد می‌کند، ایجاد می‌شود. کفش و جوراب و همچنین محیط مرطوب در رشد این قارچ موثر است. علائم این عارضه می‌تواند شامل خارش و سوزش بین انگشتان و کف پا باشد.
علائم پای ورزشکار
علائم این عارضه به نوع عارضه پای ورزشکار بستگی دارد و شامل:
- عفونت بین انگشتان پا: این نوع عفونت، شایع‌ترین نوع عارضه پای ورزشکار است. این عارضه معمولاً بر پوست بین انگشت چهارم و پنجم اثر می‌گذارد. در این حالت ممکن است پوست تغییر رنگ دهد، ترک برداشته و یا پوسته پوسته شود.
- عفونت موکاسین: این نوع عفونت بر قسمت کف پا، پاشنه و لبه‌های کف پا اثر می‌گذارد. در این حالت ممکن است کف پا برای چند روز دردناک شود. سپس پوست کف پا ضخیم شده و ترک بر می‌دارد. در موارد نادر، امکان دارد ناخن‌های انگشتان پا دچار عفونت شوند. در این حالت، ناخن‌ها ضخیم شده و به شکل قطعات کوچکتر خرد شوند.
- عفونت تاولی: این نوع عفونت معمولاً بر کف پا اثر گذاشته، ولی ممکن است بر هر قسمتی از مچ پا به پایین اثر بگذارد. عفونت تاولی سبب ایجاد برجستگی یا تاول‌های حاوی مایع می‌شود.
- عفونت زخمی: این نوع عفونت، نادرترین نوع عفونت پای ورزشکار محسوب می‌شود. در این حالت زخم‌های باز بین انگشتان ایجاد می‌شود. امکان دارد زخم‌های باز در قسمت کف پا نیز ایجاد شوند.
درمان پای ورزشکار
پزشک جهت درمان این عارضه از روش‌های زیر استفاده می‌کند:
- ارسال بخش کوچکی از پوست کف پا به آزمایشگاه جهت بررسی وجود عارضه پای ورزشکار
- تجویز کرم استروئید برای استفاده به همراه کرم ضد قارچ
- تجویز قرص ضد قارچ. امکان دارد به مصرف این داروها برای چند هفته نیاز باشد.
- معرفی شخص به متخصص پوست برای انجام ارزیابی و درمان (در صورت نیاز)
بیماری شارکو ماری توث
شارکو ماری توث شامل گروهی از اختلال‌های مادرزادی هستند که سبب آسیب دیدگی عصبی می‌شوند. این آسیب بیشتر در دست‌ها و پاها (اعصاب محیطی) بروز می‌کند. بیماری شارکو ماری توث با نام نوروپاتی حسی و حرکتی مادرزادی نیز شناخته می‌شود. این بیماری سبب ضعیف و کوچکتر شدن عضلات می‌شود. همچنین ممکن است از دست رفتن حس‌ها و انقباض عضلانی و دشواری در راه رفتن نیز ایجاد شود. در این حالت بروز ناهنجاری‌های پا مانند انگشت چکشی و افزایش قوس کف پا نیز شایع هستند.
علائم بیماری شارکو ماری توث
علائم بیماری شارکو ماری توث شامل موارد زیر هستند:
- ضعف در ساق، مچ و مچ پا به پایین
- از دست دادن حجم عضلانی در پاها
- افزایش قوس کف پا
- انگشت چکشی
- کاهش توانایی دویدن
- دشواری در بالا آوردن پا در قسمت مچ (افتادگی مچ پا)
- اختلالات مربوط به گام برداشتن
- افتادن بر زمین به طور مکرر
- کاهش حس یا از دست دادن حس در پاها یا احساس سوزش در پاها
درمان بیماری شارکو ماری توث
در حالی حاضر این بیماری دارای درمان نمی‌باشد. ولی روش‌های درمانی می‌توانند سبب بهبود علائم، کمک به قابلیت حرکتی و افزایش استقلال و کیفیت زندگی افراد مبتلا به این بیماری شوند.
این روش‌های درمانی شامل:
- فیزیوتراپی و برخی از انواع تمارین ورزشی
- کاردرمانی
- استفاده از ابزار طبی مخصوص راه رفتن
در برخی از موارد، امکان دارد برای رفع مشکلاتی مانند صافی کف پا و انقباض عضلانی (کوتاه شدن عضلات و از دست دادن دامنه حرکتی طبیعی) به جراحی نیاز باشد.
نوروپاتی فیبر کوچک
نوروپاتی فیبر کوچک (SFSN) نوعی نوروپاتی دردناک است که معمولاً سبب سوزش در کف پا می‌شود. همچنین ممکن است این عارضه سبب از دست دادن حس در کف پا و بروز درد موقتی شود. این عارضه در اثر از دست دادن غلاف میلین که از رشته‌های عصبی محافظت می‌کند ایجاد می‌شود.
علائم نوروپاتی فیبر کوچک
علائم نوروپاتی فیبر کوچک شامل:
- خستگی
- مشکلات مرتبط با تفکر و تمرکز
- سردرد
- درد استخوان و عضله
درمان نوروپاتی فیبر کوچک
درمان نوروپاتی فیبر کوچک به علت اصلی ایجاد این عارضه بستگی دارد. در صورتی که این عارضه در اثر دیابت یا پیش دیابت ایجاد شود، از روش کنترل بهینه دیابت، ورزش و کاهش وزن برای کاهش مقاومت به انسولین استفاده می‌شود. حالت بی‌حسی و سوزن سوزن شدن نیز توسط مصرف داروهای ضد تشنج، داروهای ضد افسردگی یا داروهای مُسکن شامل داروهای ضد درد مخدر قابل درمان است. در مواردی که عارضه دارای درد شدید می‌باشد، امکان دارد بیمار به کلینیک ویژه درمان دردهای مزمن معرفی شود.
مشکلات کلیوی
در اثر اختلال در عملکرد کلیه‌ها، سموم در خون تجمع پیدا می‌کنند. در این حالت عوارض مختلفی شامل نوروپاتی محیطی می‌توانند بروز کنند. از نشانه‌های نوروپاتی محیطی، داغی کف پا می‌باشد.
امکان دارد نزدیک به 10 درصد از افراد مبتلا به مشکلات کلیوی دچار ورم در قسمت ساق پا و داغی کف پا شوند.
علائم مشکلات کلیوی
در اثر استفاده از روش دیالیز، امکان دارد به علت کمبود مواد مغذی داغی کف پا ایجاد شود؛ چرا که دیالیز سبب خروج تیامین یا ویتامین B1 از خون می‌شود. البته این حالت به ندرت ایجاد می‌شود، چرا که در حال حاضر به همراه این روش درمانی، افراد از مکمل تیامین استفاده می‌کنند.
مشکلات کلیوی همچنین می‌توانند سبب بروز علائم زیر شوند:
- ورم
- ضعف و بی‌حسی
- خارش
- سردرد
- خستگی و مشکلات مرتبط با خواب
- احساس سردرگمی
- درد
- وجود درد، سفتی یا مایع در قسمت مفاصل
درمان مشکلات کلیوی
بیماری‌های مزمن کلیه دارای درمان نمی‌باشند، ولی روش‌های درمانی می‌توانند به بهبود علائم کمک کرده و از تشدید عارضه جلوگیری کنند. درمان به شدت عارضه بستگی دارد.
روش‌های اصلی درمان بیماری‌های کلیوی شامل:
- تغییر در نحوه زندگی برای کمک به حفظ وضعیت سلامتی
- مصرف دارو برای کنترل مشکلات مرتبط مانند فشار خون و کلسترول بالا
- دیالیز جهت همانندسازی برخی از عملکردهای کلیه: امکان دارد استفاده از این روش در صورت وجود بیماری پیشرفته و مزمن کلیه ضروری باشد.
- پیوند کلیه. ممکن است به‌کارگیری این روش در صورت وجود بیماری پیشرفته و مزمن کلیه الزامی باشد.
جهت ارزیابی عارضه، بررسی مداوم وضعیت کلیه‌ها توصیه می‌شود.
سندروم درد منطقه‌ای پیچیده
سندروم درد منطقه‌ای پیچیده نوعی درد مزمن است که معمولاً بر دست‌ها یا پاها اثر می‌گذارد. این عارضه معمولاً پس از آسیب دیدگی، جراحی، سکته مغزی یا حمله قلبی بروز می‌کند. در این عارضه، درد با شدت آسیب اولیه متناسب نمی‌باشد.
به ندرت امکان بروز این عارضه وجود دارد و علت ایجاد آن دقیقاً مشخص نمی‌باشد. درمان در صورتی که به موقع آغاز شود، دارای تاثیر بیشتری است. در این حالت، بهبودی امکان‌پذیر است.
علائم سندروم درد منطقه‌ای پیچیده
علائم سندروم درد منطقه‌ای پیچیده شامل:
- سوزش و درد مداوم معمولاً در دست‌ها و یا پاها
- حساسیت به لمس یا سرما
- ورم در ناحیه دردناک
- تغییر در دمای پوست که بین تعریق و سرما متناوب می‌باشد.
- تغییر در رنگ پوست (متغیر بین رنگ سفید و دارای لک تا رنگ قرمز یا آبی)
- تغییر در بافت پوست. امکان دارد پوست در ناحیه آسیب دیده نازک یا براق شود.
- تغییر در رشد مو و ناخن
- سفتی، ورم و آسیب دیدگی مفصل
- اسپاسم، لرزش و ضعف عضلانی
- کاهش توانایی جهت حرکت عضو آسیب دیده
درمان سندروم درد منطقه‌ای پیچیده
در حال حاضر این عارضه دارای درمان نمی‌باشد، ولی برخی از روش‌های درمانی به کنترل علائم آن کمک می‌کنند.
4 روش اصلی درمان این عارضه شامل:
- آموزش به بیمار و خود مدیریتی. کسب اطلاعات لازم در مورد این عارضه و توصیه در ارتباط با اقدامات درمانی در منزل
- توانبخشی. درمان (مانند فیزیوتراپی) جهت کمک به کنترل علائم و کاهش احتمال بروز مشکلات بلند مدت
- تسکین درد. درمان جهت کمک به کاهش درد، مانند مصرف داروهای ضد تشنج یا ضد افسردگی
- حمایت روانی. درمان جهت کمک به مقابله با مشکلات روانی مرتبط با سندروم درد منطقه‌ای پیچیده، مانند درمان شناختی رفتاری
به علت دشواری سندروم درد منطقه‌ای پیچیده، چندین متخصص در برنامه درمانی با هم همکاری می‌کنند.
بیماری شریانی محیطی
بیماری شریانی محیطی در اندام تحتانی بدن سبب تنگ شدن یا انسداد رگ‌های خونی می‌شود، که خون را از قلب به پاها میرسانند. این عارضه معمولاً در اثر تجمع پلاک چربی در سرخرگ‌ها ایجاد می‌شود (تصلب شرایین). بیماری شریانی محیطی می‌تواند در هر نوع رگ خونی ایجاد شود ولی معمولاً در پاها بروز می‌کند.
علائم بیماری شریانی محیطی
در بسیاری از موارد این عارضه سبب بروز علائم نمی‌شود. البته، در برخی از موارد درد در پاها در زمان راه رفتن ایجاد شده که معمولاً پس از چند دقیقه استراحت رفع می‌شود. درد می‌تواند خفیف تا شدید باشد و معمولاً پس از چند دقیقه استراحت بهبود پیدا می‌کند. در بیشتر موارد هر دو پا در یک زمان تحت تاثیر قرار می‌گیرند؛ البته امکان دارد درد یک پا شدیدتر باشد.
دیگر علائم این عارضه شامل:
- ریزش مو در قسمت پاها
- بی‌حسی، ضعف و سوزش در کف پا
- شکننده شدن و کاهش سرعت رشد ناخن‌ها
- زخم باز بر روی پاها که بهبود پیدا نمی‌کند.
- تغییر رنگ پوست پاها (مانند رنگ پریدگی یا آبی شدن پوست)
- براق شدن پوست
- اختلال نعوظ در مردان
- کاهش حجم عضلات در پاها
علائم این عارضه معمولاً به تدریج ایجاد می‌شوند. اگر علائم سریع ایجاد شده یا تشدید شوند، امکان دارد نشان دهنده وجود مشکلی باشد که به درمان سریع نیاز داشته باشد.
درمان بیماری شریانی محیطی
این بیماری تا حد زیادی توسط تغییر در نحوه زندگی و مصرف دارو بهبود پیدا می‌کند. ورزش منظم و قطع مصرف سیگار از مهم‌ترین این تغییرات هستند که به رفع علائم این عارضه و کاهش احتمال تشدید آن کمک می‌کنند. رعایت موارد زیر نیز حائز اهمیت است:
- مصرف رژیم غذایی سالم
- کاهش وزن (در صورتی که شخص چاق یا دارای اضافه وزن است)
- کاهش مصرف الکل
مورتون نوروما
در صورت وجود احساس راه رفتن بر روی یک تیله و وجود درد مداوم در قسمت سینه پا، امکان دارد عارضه مورتون نوروما وجود داشته باشد. این عارضه تومور خوش‌خیم عصب محسوب می‌شود. مورتون نوروما در واقع تومور نمی‌باشد، ولی در اثر ضخیم شدن بافت اطراف عصب انگشتی که منتهی به انگشتان پا می‌شود، بروز می‌کند. ضخیم شدن بافت، می‌تواند سبب بروز درد در قسمت جلوی پا شده و باعث محدودیت انجام برخی از فعالیت‌ها شود.
علائم مورتون نوروما
مهم‌ترین علائم مورتون نوروما شامل:
- وجود درد شدید
- احساس وجود سنگریزه یا توده‌ای که زیر پا گیر کرده است.
امکان دارد در برخی از افراد، احساس گزگز یا بی‌حسی در قسمت مچ پا به پایین وجود داشته باشد. ممکن است این علائم در زمان حرکت دادن پا و یا استفاده از کفش تنگ یا پاشنه بلند تشدید شوند. این عارضه معمولاً به مرور زمان تشدید خواهد شد.
درمان مورتون نوروما
درمان این عارضه توسط متخصص عارضه‌های پا یا متخصص فیزیوتراپی شامل موارد زیر می‌باشد:
- استفاده از پد یا کفی کفش که به طور ویژه برای شخص ساخته شود (جهت برداشتن فشار از ناحیه دردناک)
- درمان‌های غیر جراحی مانند استفاده از حرارت جهت درمان اعصاب (حذف با فرکانس رادیویی)
- تزریق استروئید یا الکل و یا جراحی پا. در صورتی که علائم بسیار شدید باشند و یا دیگر روش‌های درمانی موثر نباشند از این روش‌ها استفاده می‌شود.
کم‌کاری تیروئید
کم‌کاری تیروئید زمانی بروز می‌کند که غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نکند. امکان دارد این عارضه سبب بروز علائم قابل توجه در مراحل اولیه نشود. به مرور زمان، عدم درمان این عارضه می‌تواند سبب بروز مشکلات دیگری مانند کلسترول بالا و مشکلات قلبی شود.
کم‌کاری تیروئید، تعادل هورمون‌ها در بدن را تغییر می‌دهد و می‌تواند سب بروز علائمی مانند آسیب عصبی شود. نوروپاتی محیطی می‌تواند یکی از علائم اولیه کم‌کاری تیروئید باشد. (منبع)
علائم کم‌کاری تیروئید
علائم کم‌کاری تیروئید به شدت عارضه بستگی دارد. علائم به مرور زمان (معمولاً در طول چند سال) ایجاد می‌شوند. در ابتدا، امکان دارد شخص متوجه علائم این عارضه (مانند خستگی یا افزایش وزن) نشود و یا ممکن است شخص تصور کند که این علائم بخشی از روند افزایش سن هستند. ولی با ادامه کند شدن سوخت و ساز بدن، علائم قابل توجه بروز می‌کنند. علائم کم‌کاری تیروئید می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- خستگی
- افزایش حساسیت به سرما
- یبوست
- خشکی پوست
- افزایش وزن
- ورم صورت
- گرفتگی صدا
- زبر و خشن شدن پوست و مو
- ضعف عضلانی
- درد و سفتی عضلات
- نامنظم بودن و یا شدید بودن سیکل قاعدگی
- نازک شدن موها
- کند شدن ضربان قلب
- افسردگی
- مشکلات مرتبط با حافظه
درمان کم‌کاری تیروئید
جهت درمان کم‌کاری تیروئید، قرص‌های جایگزینی هورمون به نام لووتیروکسین، بایستی جهت افزایش سطح تیروکسین به طور روزانه مصرف شوند.
در ابتدا بایستی از آزمایش خون به طور منظم استفاده شود تا میزان دقیق لووتیروکسین مشخص شود. ممکن است این روند به زمان نیاز داشته باشد.
پس از مشخص شدن میزان دقیق، معمولاً جهت ارزیابی سطح هورمون‌ها بایستی یک بار در سال از آزمایش خون استفاده شود.
معمولاً شخص در طول زندگی خود به درمان نیاز خواهد داشت. البته با درمان صحیح، برخورداری از زندگی سالم و طبیعی امکان پذیر است.
سندروم تونل تارسال
تونل تارسال، فضای باریکی در داخل مچ پا نزدیک استخوان‌های مچ می‌باشد. فشردگی عصب تیبیال خلفی (عصب پشت بزرگ‌ترین استخوان ساق پا) داخل تونل تارسال می‌تواند سبب ایجاد احساس سوزش، گزگز یا درد در بخش‌هایی از پا شود. این عارضه ممکن است بر قسمت داخلی مچ و قسمت ساق پا نیز اثر بگذارد.
علائم سندروم تونل تارسال
افراد مبتلا به سندروم تونل تارسال دارای یک یا چند مورد از علائم زیر هستند:
- احساس گزگز، سوزش یا حس مشابه شوک الکتریکی
- بی‌حسی
- بروز درد
علائم معمولاً در قسمت داخلی مچ و یا کف پا ایجاد می‌شوند. در برخی از موارد، امکان دارد علائم تنها در یک نقطه ایجاد شوند. در برخی دیگر از موارد، ممکن است علائم تا پاشنه، قوس کف پا، انگشتان و ساق پا نیز گسترش پیدا کند.
درمان سندروم تونل تارسال
درمان غیر جراحی سندروم تونل تارسال شامل استفاده از داروهای ضد التهابی یا تزریق استروئید داخل تونل تارسال جهت رفع فشار و ورم می‌باشد. استفاده از بریس، آتل یا دیگر ابزارهای طبی می‌توانند به کاهش فشار وارد بر پا و محدودیت قابلیت حرکتی که سبب وارد شدن فشار بر روی عصب می‌شود، کمک کنند.
بسته به شدت عارضه، امکان دارد پزشک روش‌های جراحی مانند آزادسازی تونل تارسال را توصیه کند.
کمبود ویتامین ب
کمبود ویتامین ب در رژیم غذایی می‌تواند سبب احساس داغی کف پا شود. آسیب عصبی می‌تواند ناشی از کمبود ویتامین‌های زیر باشد:
- ویتامین B-12
- ویتامین B-6
- ویتامین B-9
علائم کمبود ویتامین ب
کمبود ویتامین ب می‌تواند سبب بروز علائم زیر شود:
- خستگی، ضعف یا عدم انرژی
- بی‌حسی یا احساس گزگز در دست‌ها و پاها
- ضعف عضلانی و کندی سرعت واکنش‌ها
درمان کمبود ویتامین ب
جهت حفظ وضعیت سلامتی، بیشتر افراد نیازی به استفاده از مکمل برای دریافت ویتامین ب ندارند. به این منظور می‌توان از مواد غذایی جهت دریافت تمامی مواد مغذی استفاده کرد. به این منظور بایستی در رژیم غذایی از مواد زیر استفاده شود:
- گوشت
- غلات
- میوه‌ها
- سبزیجات
در صورت عدم مصرف گوشت، تخم مرغ یا لبنیات، همچنان می‌توان از مواد غذایی غنی شده و یا مخمر تغذیه‌ای به این منظور استفاده کرد.
در صورتی که شخص نمی‌تواند ویتامین ب را از طریق رژیم غذایی دریافت کند و یا در اثر بروز برخی از عارضه‌ها شخص به مکمل نیاز داشته باشد، استفاده از مکمل به عنوان آخرین راه حل در این زمینه محسوب می‌شود.
اریتروملالژیا یا سرخ درد
اریتروملالژیا یا سرخ درد اختلالی نادر است که ممکن است در قسمت پاها، دست‌ها یا دیگر قسمت‌های بدن ایجاد شود. در اثر این عارضه، جریان خون اضافی سبب بروز علائم به صورت دوره‌ای می‌شود. اریتروملالژیا یک عارضه مزمن است و در تمام طول زندگی وجود دارد. علائم این عارضه که معمولاً شامل بروز درد هستند، با گذشت زمان تشدید می‌شوند.
علائم اریتروملالژیا
امکان دارد درد خفیف باشد (به همراه احساس گزگز) و یا چنان شدید باشد که راه رفتن، ایستادن، فعالیت‌های اجتماعی، ورزش کردن و خوابیدن را برای شخص دشوار سازد.
افراد مبتلا به اریتروملالژیا معمولاً دوره‌های از درد را از چند دقیقه تا چند روز تجربه می‌کنند. این دوره‌ها معمولاً با یک احساس خارش آغاز شده و سپس تشدید شده و سبب بروز درد می‌شود. بر روی پوست نیز لکه ایجاد شده که در زمان لمس گرم یا داغ به نظر می‌رسد. دیگر علائم این عارضه شامل:
- ورم در بخش‌هایی از بدن که تحت تاثیر این عارضه قرار دارند.
- تعریق کمتر با بیشتر از حد معمول در بخش‌هایی از بدن که تحت تاثیر این عارضه قرار دارند.
- تغییر رنگ پوست (به رنگ ارغوانی) زمانی که علائم دوره‌ای بیماری وجود ندارند.
درمان اریتروملالژیا
درمان این عارضه معمولاً شامل مصرف داروهای خوراکی می‌باشد. بسیاری از این داروها برای درمان عارضه‌های دیگر مصرف می‌شوند، ولی می‌توانند برای تسکین علائم اریتروملالژیا موثر باشند. این داروها شامل:
- داروهای ضد تشنج مانند گاباپنتین یا کاربامازپین
- داروهای ضد افسردگی مانند آمی تریپتیلین یا ونلافاکسین
- داروهای ضد حساسیت و التهاب مانند سیتریزین یا دیفن هیدرامین
- آسپیرین (تنها برای بزرگسالان)
- داروهای فشار خون جهت افزایش یا کاهش جریان خون
- داروهای تجویزی پزشک برای تسکین درد
امکان دارد درمان اریتروملالژیا نیز شامل موارد زیر باشد:
- تزریق لیدوکائین در سیاهرگ بازو
- مصرف مکمل‌های غذایی ماند منیزیم و آلفا لیپوئیک اسید
- درمان‌های ویژه تسکین درد مانند بلاک عصبی
- مصرف داروهای موضعی مانند کرم‌هایی که بر روی پوست استفاده می‌شوند.
واسکولیت
واسکولیت یک اصطلاح کلی برای بیماری‌های مختلفی است که سبب التهاب در رگ‌های خونی می‌شوند. این عارضه می‌تواند سبب شود تا رگ‌های خونی ضعیف، کشیده، بزرگ‌تر و یا باریک‌تر شوند. همچنین ممکن است در اثر این عارضه رگ‌ها به طور کامل بسته شوند.
علائم واسکولیت
علائم واسکولیت شامل تب، کاهش اشتها، کاهش وزن و خستگی می‌باشند. واسکولیت می‌تواند بسته به بخشی از بدن که تحت تاثیر این عارضه قرار گرفته است، سبب بروز مشکلات خاصی شود. برخی از انواع واسکولیت می‌توانند سبب ایجاد بی‌حسی یا ضعف در دست یا پا شوند. امکان دارد کف دست‌ها و یا کف پاها ورم کرده و یا سفت شوند. ممکن است راش پوستی نیز ایجاد شود. در صورت عدم دریافت خون کافی توسط اعصاب امکان دارد بی‌حسی و ضعف ایجاد شود.
واسکولیت در مغز می‌تواند سبب بروز سکته مغزی شود. اگر این عارضه بر قلب اثر بگذارد، ممکن است سکته قلبی بروز کند. التهاب در رگ‌هایی که خون را به کلیه میرسانند، می‌تواند سبب نارسایی کلیوی شود.
درمان واسکولیت
درمان واسکولیت به علت بروز این عارضه و این که کدام یک از اعضای بدن آسیب دیده‌اند بستگی دارد. امکان دارد پزشک جهت رفع التهاب، داروی کورتیکواستروئید برای شخص تجویز کند. ممکن است به مصرف بلندمدت این دارو نیاز باشد. پزشک جهت بررسی عوارض جانبی مانند فشار بالای خون، قند بالای خون و مشکلات مربوط به استخوان، وضعیت سلامتی شخص را ارزیابی خواهد کرد.
دیگر علت‌های نادر برای داغی کف پا
دیگر عارضه‌های نادر که سبب داغی کف پا می‌شوند شامل:
- مسمومیت با فلزات سنگین (سرب، جیوه، آرسنیک)
- اچ آی وی/ ایدز
- شیمی درمانی
چه زمانی برای داغی کف پا به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورتی که احساس گزگز یا احساس داغی کف پا ادامه داشته و یا به مرور زمان تشدید شود و اقدامات درمانی در منزل تاثیری در بهبود آن نداشتند، بایستی به پزشک یا متخصص عارضه‌های پا جهت تشخیص علت داغی کف پا مراجعه شود.
داغی کف پا می‌تواند نشان دهنده وجود عارضه جدی مانند دیابت ملیتوس، آسیب دیدگی عصب محیطی یا سوء تغذیه باشد. عدم تشخیص یا عدم درمان دیابت می‌تواند منجر به وارد شدن آسیب غیر قابل جبران به اعصاب محیطی شود.
تشخیص علت داغی کف پا
داغی کف پا در بیشتر موارد در اثر عاملی است که تشخیص آن امکان‌پذیر می‌باشد (مانند دیابت). در چنین مواردی، روند تشخیص علت داغی کف پا در اثر نوروپاتی، ساده می‌باشد و به آزمایش‌های بیشتر نیاز ندارد.
در برخی از افراد که داغی کف پا به طور ناگهانی بروز کرده و یا تشدید شده و یا دلیل مشخصی ندارد، امکان دارد به آزمایش‌های بیشتر جهت تشخیص دقیق نیاز باشد. ممکن است این آزمایش‌ها شامل موارد زیر باشد:
- نوار عصب و عضله. نوار عصب و عضله در واقع نوعی ارزیابی عملکرد عضله و بررسی سرعت هدایت عصبی است. در این روش فعالیت الکتریکی داخل عضلات ارزیابی شده و توانایی اعصاب جهت انتقال ایمپالس (تکانه) عصبی بررسی می‌شود. امکان دارد بر روی پوست از ابزار پروب استفاده شده و یا سوزن وارد عضله شود. سپس عصب تحریک شده و واکنش در عضله که توسط عصب مورد نظر کنترل می‌شود، جهت ارزیابی سرعت هدایت عصبی بررسی می‌شود.
- تست‌های آزمایشگاهی. در برخی از مواقع، آزمایش خون، ادرار یا مایع نخاعی برای کمک به تشخیص علت داغی کف پا استفاده می‌شود. با استفاده از آزمایش خون، سطح ویتامین‌ها در بدن قابل بررسی است.
- نمونه‌برداری از بافت عصب یا عضله. در موارد نادر، امکان دارد پزشک برش بخشی از بافت عصب و ارزیابی آن با میکروسکوپ را پیشنهاد دهد.
درمان‌های رایج داغی کف پا
معمولاً درمان داغی کف پا به علت بروز این عارضه بستگی دارد. ولی روش‌های درمانی مانند درمان‌های فیزیکی به رفع داغی کف پا کمک می‌کنند. با این حال، پیش از استفاده از هر گونه روش بایستی با پزشک یا متخصص فیزیوتراپی جهت استفاده از بهترین درمان داغی کف پا مشورت شود.
دارو و پماد
در ارتباط با بهترین دارو برای داغی کف پا بایستی توجه شود که داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی مانند ایبوپروفن، کتوپروفن یا ناپروکسن می‌توانند به طور موقتی سبب تسکین درد شوند. کرم‌ها و پمادهای حاوی کپسایسین می‌توانند بر روی پا استفاده شده و سبب تسکین درد شوند. امکان دارد از کرم، لوسیون، اسپری یا پودرهای ضد قارچ برای درمان پای ورزشکار استفاده شود.
فیزیوتراپی
هدف از انجام فیزیوتراپی، تسکین درد و درمان عارضه‌های مختلف از طریق درمان دستی و ورزش می‌باشد. این درمان بایستی زیر نظر متخصص فیزیوتراپی انجام شود. تنها پس از تشخیص صحیح توسط متخصص، استفاده از روش دقیق درمانی برای تسکین درد و بهبود داغی کف پا امکان‌پذیر است.
متخصص فیزیوتراپی ارزیابی کاملی از عارضه انجام خواهد داد. بر اساس علت بروز درد و داغی کف پا، متخصص با استفاده از روش‌های مختلف درمانی شامل موارد زیر به درمان عارضه کمک خواهد کرد:
- تمارین تقویتی و کششی
- روش‌های درمان دستی
- ماساژ عمقی
- استفاده از ارتزهای مخصوص کفش
- تمارین مربوط به دامنه حرکتی
- آموزش در مورد کفش مناسب و نحوه صحیح انجام فعالیت‌ها
تحریک الکتریکی
در صورت وجود نوروپاتی محیطی دیابتی، امکان دارد پزشک استفاده از تحریک الکتریکی عضلانی را برای نوروپاتی دیابتی جهت کمک به کاهش درد و آماده‌سازی عضلات پاها توصیه کند. این روش به مسدود کردن ارسال سیگنال‌های درد به مغز و آماده‌سازی عضلات و همچنین افزایش جریان خون و خارج کردن سموم از پاها کمک می‌کند.
تحقیقات نشان می‌دهند که تحریک الکتریکی می‌تواند برای افراد مبتلا به نوروپاتی دیابتی استفاده شود.
لیزر درمانی با لیزر پیشرفته MLS
لیزر درمانی با لیزر پیشرفته MLS یک گزینه درمانی است که امکان دارد در مواردی که روش‌های درمانی سنتی تاثیری در بهبود داغی کف پا نداشته است، مورد استفاده قرار گیرد. این لیزر پیشرفته در ایران نیز وجود دارد و شما می‌توانید در کلینیک دکتر دهقانی از مزایای درمانی آن بهره‌مند شوید.
لیزر MLS سبب تحریک و کمک به روند طبیعی بهبود بدن بدون استفاده از هیچ گونه وسیله خارجی می‌شود. در این روش از طول موج‌های ویژه انرژی نور جهت ایجاد اختلال جزئی در ناحیه آسیب دیدگی استفاده می‌شود. در این حالت بدن به شکل‌های مختلفی واکنش نشان می‌دهد:
- فعالیت سلولی شامل روند ترمیم در ناحیه مورد نظر افزایش می‌یابد.
- جریان خون در ناحیه مورد نظر افزایش پیدا می‌کند. در این حالت، فاکتورهای رشد و مواد مغذی مورد نیاز سلول‌ها جهت انجام فعالیتشان افزایش می‌یابد.
- واکنش ایمنی افزایش پیدا می‌کند. اختلال ایجاد شده توسط لیزردرمانی، سبب تحریک واکنش ایمنی بدن برای محافظت از ناحیه مورد نظر می‌شود.
- التهاب کاهش می‌یابد. با افزایش میزان جریان خون، مایعات اضافی به مقدار بیشتری خارج شده و به رفع ورم در ناحیه مورد نظر کمک می‌کند.
- درد تسکین پیدا می‌کند. انتقال سیگنال‌های درد به اعصاب موضعی متوقف می‌شود.
این نوع لیزر در درمان نوروپاتی محیطی نیز موثر است، چرا که به عنوان لیزر سرد نیز عمل می‌کند.
شاک‌ویو درمانی
شاک‌ویو تراپی یک روش درمانی غیر تهاجمی است که از ضربان‌های امواج صوتی با انرژی کم استفاده می‌کند. این ضربان‌ها از طریق پوست در ناحیه آسیب دیده مورد استفاده قرار می‌گیرند. ایده اصلی این روش درمانی از این مطلب گرفته شده است که امواج صوتی متمرکز، قادر به از بین بردن سنگ کلیه و کیسه صفرا هستند.
از روش شاک‌ویو تراپی خارج از بدن در درمان بیماری‌های اسکلتی عضلانی و همچنین در پزشکی بازساختی استفاده می‌شود. شاک‌ویو تراپی خارج از بدن یک روش غیر تهاجمی است و می‌تواند سبب بهبود بسیاری از عارضه‌های عصبی شود. این روش همچنین سبب ترمیم و بازسازی بافت عصبی در سیستم عصبی می‌شود.
تزریق پی آر پی (PRP)
پلاسمای غنی از پلاکت یا پی آر پی بدون استفاده از دارو سبب تسکین درد و تسریع روند بهبود اعصاب مرتبط با درد نوروپاتیک می‌شود. پی آر پی از خون بدن بیمار گرفته می‌شود.
پلاسمای خون از گلبول‌های قرمز جدا می‌شود. سپس پلاسما وارد سرنگ شده و به صورت پی آر پی در بدن شخص در ناحیه مربوطه تزریق می‌شود. پی آر پی پس از تزریق سبب تحریک روند بهبود اطراف بافت مورد نظر می‌شود. پلاکت‌ها نقش مهمی در توانایی طبیعی بدن برای بهبود دارند.
پس از وارد شدن آسیب، بدن سیگنال‌هایی ارسال کرده و در این حالت پلاکت‌ها به ناحیه آسیب دیده منتقل می‌شوند. این پلاکت‌ها لخته شده و سبب متوقف شدن جریان خون و ترمیم بافت می‌شوند. با تزریق پی آر پی در ناحیه مورد نظر، بهبود در این ناحیه آغاز شده و فاکتورهای رشد و پروتئین‌ها نیز به روند بهبود کمک می‌کنند.
شواهد قابل توجهی از اثربخشی پی آر پی در بازسازی عصبی وجود دارد.
راه‌های پیشگیری از داغی کف پا
هیچ روشی وجود ندارد تا بتوان به طور کامل از داغی کف پا پیشگیری کرد. ولی استفاده از موارد زیر به جلوگیری از بروز این عارضه کمک می‌کنند:
- مراجعه منظم به متخصص درمان عارضه‌های پا: در صورت وجود دیابت یا دیگر عارضه‌هایی که بر اعصاب تاثیر می‌گذرند، مراجعه منظم به متخصص درمان عارضه‌های پا ضروری است. امکان دارد افراد مبتلا به دیابت یا عارضه‌های دیگر به استفاده از کفش‌های مخصوص نیاز داشته باشند.
- استفاده از کفش با اندازه مناسب و دارای قابلیت تهویه: کفش بایستی دارای پاشنه‌ها کوتاه و فضای کافی در قسمت پنجه‌ها باشد و از قوس کف پا محافظت کند.
- استفاده از جوراب‌های تمیز و خشک جهت جلوگیری از بروز عارضه پای ورزشکار: در صورت شرکت در فعالیت‌های ورزشی یا دیگر فعالیت‌هایی که سبب تعریق پا می‌شوند، جوراب‌ها بایستی به صورت مرتب تعویض شوند.
- بررسی پاها جهت تشخیص علائم عفونت یا آسیب‌دیدگی: پاها بایستی جهت ارزیابی برای وجود تاول، زخم، برش و ترک بر روی پوست به منظور جلوگیری از بروز عفونت، مورد بررسی قرار بگیرند.
- در صورت ابتلا به دیابت، کنترل قند خون می‌تواند موثرترین روش جهت جلوگیری یا درمان نوروپاتی ناشی از این عارضه باشد.
سوال‌های رایج در مورد داغی کف پا
آیا داغی کف پا می‌تواند خطرناک باشد؟
خستگی یا عفونت پوستی می‌تواند به طور موقتی سبب داغی کف پا شود. داغی کف پا معمولاً نشان دهنده وجود آسیب عصبی می‌باشد. آسیب عصبی دارای علل مختلفی شامل دیابت، مصرف بلند مدت الکل، قرارگیری در معرض برخی از سموم، کمبود ویتامین B یا عفونت اچ آی وی می‌باشد.
آیا مشکلات قلبی می‌توانند سبب داغی کف پا شوند؟
خون‌رسانی ضعیف به پاها می‌تواند سبب بروز درد، خستگی، داغی کف پا یا درد در عضلات در قسمت مچ پا به پایین، ساق پا یا ران‌ها شود.
آیا داغی کف پا با رعایت سبک زندگی سالم قابل درمان است؟
داغی کف پا با رعایت سبک زندگی سالم به طور کامل قابل درمان نمی‌باشد. ممکن است عارضه‌ای که سبب بروز داغی کف پا شده است، جزئی باشد و تغییر در سبک زندگی به رفع مشکل کمک کند. ولی در صورت وجود عارضه خطرناک به که درمان پزشکی نیاز داشته باشد، رعایت سبک زندگی سالم کافی نمی‌باشد.
آیا امکان دارد داغی کف پا طبیعی باشد؟
بله. البته با وجود این که خستگی یا عفونت پوست می‌تواند سبب داغی یا التهاب موقتی کف پا شود، داغی کف پا معمولاً نشان‌دهنده وجود آسیب عصبی است. بنابراین داغی کف پا نباید نادیده گرفته شود.
آیا فشار بالای خون می‌تواند سبب داغی کف پا شود؟
فشار بالای خون می‌تواند سبب کاهش جریان خون در پاها شود. کاهش جریان خون ممکن است به صورت انواع مختلف علائم دیگر بروز کند.
کمبود چه ویتامینی می‌تواند سبب داغی کف پا شود؟
شواهد نشان می‌دهند که کمبود اسید پانتوتنیک ( ویتامین B5) با داغی کف پا مرتبط می‌باشد. داغی کف پا ناشی از کمبود این ویتامین برای اولین بار در اردوگاه‌های زندان ژاپن در طول جنگ جهانی دوم مشاهده شد.
