تزریق PRP شانه یک روش درمانی است که در آن پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) در مفصل شانه تزریق می‌شود. تزریق پی آر پی با هدف درمان آسیب‌ها و مشکلات مختلف شانه مانند پارگی روتاتور کاف، تاندونیت، آرتروز، پارگی لابروم و ناپایداری شانه انجام می‌شود. محلول پی آر پی تزریق‌شده به شانه به فرایند التیام کمک می‌کند، التهاب را کاهش می‌دهد و عملکرد شانه را بهبود می‌بخشد.
تزریق پی آر پی در شانه با هدف برانگیختن واکنش التیام‌بخشی طبیعی بدن، تسهیل ترمیم بافت و کاهش درد و التهاب شانه انجام می‌شود. پزشکان معتقداند فاکتورهای رشد موجود در پی آر پی فرایند التیام‌بخشی را از طریق کمک به تکثیر سلولی و بازسازی و ترمیم بافت سریع‌تر می‌کنند.
پی آر پی چیست؟
تزریق PRP درمانی است که در آن پلاسمای غنی از پلاکت از بدن خود بیمار گرفته‌شده و برای کمک به فرایند التیام‌بخشی بدن به کار برده می‌شود. پزشک از بیمار خون می‌گیرد، سپس خون را در سانتریفیوژ می‌چرخاند تا پی آر پی از بقیۀ نمونۀ خون جدا شود. در مرحلۀ بعد محلول پی آر پی مستقیماً در موضع درمان، برای مثال در شانه تزریق می‌شود.
خون انسان از مایعی به نام پلاسما و درصد اندکی از گلبول‌های قرمز و سفید و پلاکت تشکیل می‌شود. پلاکت حاوی پروتئین‌هایی موسوم به فاکتورهای رشد است که نقش بسیار مهمی در فرایند بهبودی پس از آسیب‌دیدگی دارند. مقداری از پلاکت‌های قدرتمند و مؤثر موجود در بدن را به مرور زمان از دست می‌دهیم، در نتیجه آسیب‌دیدگی‌ها سخت‌تر بهبود می‌یابد. منبع تغلیظ‌شده‌ای از فاکتورهای رشد و پلاکت‌های تهیه‌شده از خون خود بیمار در درمان با پی آر پی در محل درد تزریق می‌شود تا فرایند ترمیم و بازسازی بافت‌ها تسهیل شود.
موارد تزریق پی آر پی در شانه
تزریق پی آر پی درمان سرپایی ساده‌ای است که به بهبودی آسیب‌های ورزشی دردناک یا درد مزمن ناشی از آرتروز و تاندونیت کمک می‌کند. در ادامه با کاربردهای متداول تزریق پی آر پی بیشتر آشنا می‌شوید:
بورسیت
بورسیت به التهاب دردناک در کیسه‌های کوچک و مملو از مایعی اشاره دارد که در مفصل شانه قرار دارند و به آن‌ها بورس گفته می‌شود. هر بورس مانند یک لایۀ محافظ عمل می‌کند و از استخوان‌ها و بافت‌های اطراف در برابر ساییده شدن به یکدیگر محافظت می‌کند. اگر بورس وجود نداشته باشد، ساییدگی بافت‌ها روی یکدیگر باعث ایجاد درد می‌شود.
استفادۀ بیش از حد از مفصل شانه هنگام ورزش یا فعالیت‌های دیگر موجب ابتلا به بورسیت می‌شود. تزریق پی آر پی شانه التهاب بافت‌های اطراف مفصل را کاهش می‌دهد تا دامنۀ حرکتی افزایش پیدا کند.
کپسولیت چسبنده (شانه یخ زده)
شانۀ منجمد یا یخ‌زده یکی از اختلال‌های مفصل کاسه‌ای-بازویی (گلنوهومرال) است که حرکت دادن شانه را به دلیل چسبندگی و وجود فیبروز در کپسول شانه دشوار می‌کند. تزریق پی آر پی در شانه باعث تولید کلاژن و فاکتورهای رشد می‌شود که به نوبۀ خود افزایش سلول‌های بنیادی و در نتیجه تسهیل فرایند بهبود را در پی دارد.
این مداخله درد را کاهش و عملکرد دست و بازو را بهبود می‌دهد. به‌علاوه تزریق پی آر پی در شانه دامنۀ حرکتی مفصل را در جهت‌های مختلف افزایش می‌دهد. (منبع)
پارگی روتاتورکاف
پارگی تاندون یکی از عوارض جانبی شایع آسیب‌های حادی مانند زمین خوردن است. همچنین افزایش سن یا شرکت در ورزش‌هایی که به استفادۀ سخت و مداوم از بازوها نیاز دارد، خطر پارگی تاندون را افزایش می‌دهد.
پارگی روتاتور کاف رایج است، روتاتور کاف به گروهی از عضله‌ها و تاندون‌ها گفته می‌شود که مفصل شانه را در جای خود نگه می‌دارند.
پارگی می‌تواند جزئی یا کامل و همراه با جدا شدن از استخوان باشد. تزریق پی آر پی شانه به رشد بافت جدید کمک می‌کند تا پارگی جزئی بدون نیاز به جراحی ترمیم شود.
تاندونیت
اصطلاح تندینوپاتی برای توصیف اختلال ناشی از استفادۀ بیش از حدی به کار برده می‌شود که موجب احساس درد در تاندون و دور آن همراه با نقص در عملکرد تاندون می‌شود. درد و اختلال عملکردی از مهم‌ترین علائم تندینوپاتی است.
پلاکت تغلیظ‌شده‌ای که با آزاد کردن پروتئین‌های فعال زیستی به تسهیل، رشد و مورفوژنز (ریخت‌زایی) سلولی کمک می‌کند، اصل اساسی تزریق پی آر پی را تشکیل می‌دهد. ثابت شده است که افزایش مهاجرت و تکثیر فیبروبلاست، افزایش واسکولاریزاسیون (رگ‌زایی) و تولید کلاژن فرایند التیام‌بخشی تاندون را برمی‌انگیزد.
سندروم گیرافتادگی شانه
سندرم گیرافتادگی شانه یکی از مشکلات شایع شانه است که تحت فشار قرار گرفتن یا گیر افتادن تاندون‌ها و بورس‌های مفصل شانه ویژگی اصلی آن به شمار می‌آید. سندرم گیرافتادگی شانه با درد، کاهش دامنۀ حرکتی و التهاب همراه است. تزریق پی آر پی می‌تواند روش مناسبی برای درمان سندرم گیرافتادگی شانه باشد.
تزریق پی آر پی در شانه درد ناشی از سندرم گیرافتادگی شانه را تسکین می‌دهد. فاکتورهای رشد موجود در محلول PRP فرایند ترمیم بافت را تسهیل می‌کنند و التهاب را کاهش می‌دهند.
آرتروز شانه
آرتروز شانه نوعی اختلال مفصلی فرسایشی است که به درد و خشکی مفصل دامن می‌زند. پلاسمای سرشار از پلاکت (PRP) روش مؤثر جدیدی برای مدیریت آرتروز محسوب می‌شود.
تزریق پی آر پی می‌تواند درمان مؤثری برای آرتریت شانه باشد و علائمی مانند درد، التهاب و ورم را کاهش دهد. به‌علاوه پی آر پی شانه پیشرفت آرتریت را از طریق محافظت از غضروف باقی‌مانده آهسته می‌کند.
دررفتگی شانه
شانه زمانی درمی‌رود که سر گوی‌شکل استخوان بالای بازو از حفرۀ مفصل شانه خارج شود.
درمان نیمه‌دررفتگی یا دررفتگی مزمن شانه با سلول‌های بنیادی و پی آر پی بر این اصل استوار است که این روش‌ها بافت نرم درون کپسول شانه را ترمیم و تقویت می‌کنند تا پایداری شانه بازیابی و حفظ شود.
مزایای پی آر پی(PRP) شانه
تزریق PRP برای مشکلات شانه مزایای متعددی دارد که در ادامه به چند مورد از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
کمک به ترمیم بافت
پی آر پی حاوی مقدار تغلیظ‌شده‌ای از پلاکت‌ها و فاکتورهای رشد است که شتاب بیشتری به فرایند بهبود می‌بخشند. فاکتورهای رشد آزادشده از پلاکت‌ها رشد سلولی، تولید کلاژن و بازسازی بافت را برمی‌انگیزند و بهبود بافت‌های آسیب‌دیدۀ مفصل شانه را تسهیل می‌کنند.
کاهش درد و التهاب
ثابت شده است که تزریق پی آر پی روش مؤثری برای کاهش درد و التهاب ناشی از مشکلات شانه مانند پارگی روتاتور کاف، تاندونیت و آرتروز است. فاکتورهای رشد موجود در PRP واکنش التهابی را تعدیل می‌کنند و درد و ناراحتی را کاهش می‌دهند.
روش درمان غیرتهاجمی
تزریق پی آر پی جایگزین غیرجراحی برای افرادی است که ترجیح می‌دهند جراحی انجام ندهند یا جراحی را به تأخیر بیندازند. تزریق PRP به‌ویژه برای بیماران مبتلا به مشکلات خفیف تا متوسط شانه مفید است. تزریق پی آر پی روش درمان محافظه‌کارانه‌ای است که قبل از مداخله‌های تهاجمی‌تر امتحان می‌شود.
درمانی کمخطر و اتولوگ
محلول PRP از خون خود بیمار گرفته می‌شود. اتولوگ بودن درمان، خطر بروز حساسیت یا واکنش‌های آلرژیک و انتقال بیماری را کاهش می‌دهد. چون از مواد بیولوژیک خود بیمار استفاده می‌شود، احتمال بروز واکنش‌های شدید و خطرناک حداقل است. با این توصیف تزریق پی آر پی درمان بسیار ایمنی به شمار می‌آید.
حداقل دوران نقاهت و بهبود
دوران نقاهت و بهبود تزریق پی آر پی از عمل‌های جراحی بسیار کوتاه‌تر است. اکثر بیماران کارهای روزمره‌شان را مدت کوتاهی پس از تزریق ازسرمی‌گیرند. البته دستورهای مربوط به مراقبت بعد از پی آر پی متغیر است و به شرایط خاص بیمار و صلاحدید پزشک معالجش بستگی دارد.
اثرهای بالقوۀ بلندمدت
اثر تزریق پی آر پی در بعضی موارد بلندمدت است و بیماران از مزایای تسکین درد و بهبود عملکرد شانه برای مدتی طولانی برخوردار می‌شوند. البته شایان ذکر است که واکنش‌های بیماران مختلف به تزریق پی آر پی متفاوت است و گستردگی و دوام مزایا تابعی از عامل‌های متعدد مانند شدت مشکل شانه و وضعیت سلامت عمومی بیمار است.
کاندیدای مناسب تزریق پی آر پی شانه
در واقع، پزشک متخصص طب فیزیکی تزریق PRP را به عنوان درمان مشکلاتی مانند پارگی روتاتور کاف، تاندونیت، آرتروز شانه، شانه یخ‌زده و آنچه که در بالا ذکر شده استفاده می‌کند. همچنین پزشک ممکن است PRP را به عنوان نوعی درمان پیشگیرانه برای برخی بیماران توصیه کند تا صدمات و درد مزمن آن‌ها (مثلاً پارگی‌های خفیف تاندون و دردهای خفیف آرتروز) تبدیل به صدمات جبران ناپذیر نشود.
آمادگی‌های لازم قبل از تزریق پی آر پی
قبل از تزریق پی آر پی باید توصیه‌های زیر را رعایت کنید تا کاملاً برای درمان آماده باشید:
- ممکن است توصیه شود مصرف داروهای ضدالتهابی (NSAIDs)، مانند ایبوپروفن، ناپروکسن، سلبرکس و اقلام مشابه، را از هفت روز قبل از درمان متوقف کنید.
- دقت کنید که حداقل از 72 ساعت قبل از درمان آب مورد نیاز بدن را تأمین کنید. کم‌آبی احتمال گرفتن مقدار خون کافی را کاهش می‌دهد که به نوبۀ خود اثر نامطلوبی بر نتیجۀ درمان خواهد داشت.
- تزریق داروهای استروئیدی از حداقل یک ماه قبل از تزریق PRP ممنوع است.
مراحل تزریق PRP شانه
تزریق پی آر پی معمولاً طی مراحل زیر انجام می‌شود:
- اگر پزشک مطمئن شود که متقاضی مناسبی برای تزریق پی آر پی هستید، مقدار کمی خون از شما می‌گیرد. نمونۀ خون، مشابه آزمایش خون معمولی، معمولاً از بازو گرفته می‌شود.
- نمونۀ خون گرفته‌شده در سانتریفیوژ چرخانده می‌شود تا پلاکت‌ها از دیگر اجزای تشکیل‌دهندۀ خون جدا شود. سانتریفیوژ دستگاهی است که خون را با سرعت بالا می‌چرخاند تا بخش‌های مختلفش از هم جدا شود.
- بی‌حسی موضعی با توجه به عمل خاص و محل تزریق اعمال می‌شود. به‌این‌ترتیب بیماران حداقل درد یا ناراحتی را حین تزریق تحمل خواهند کرد.
- پزشک محلول پی آر پی را با سرنگ استریل مستقیماً در موضع آسیب‌دیده تزریق می‌کند. محل دقیق تزریق به ماهیت عارضه بستگی دارد. برای مثال اگر تزریق پی آر پی برای درمان آسیب‌دیدگی شانه انجام شود، مفصل شانه یا بافت‌های اطراف محل تزریق خواهد بود.
- پزشک دستورات لازم را دربارۀ مراقبت بعد از پی آر پی شانه می‌دهد. مراقبت‌های بعد از پی آر پی شامل محدود کردن فعالیت‌های خاص، گذاشتن کیسۀ یخ یا پد گرمایی روی محل تزریق و رعایت پروتکل‌های توانبخشی خاص می‌شود.
مراقبت‌های بعد از تزریق پی آر پی شانه
احتمال دارد درد یا ناراحتی خفیف تا متوسطی را پس از درمان در محل تزریق احساس کنید. این عوارض عادی است و نشان می‌دهد که بدن در حال سازگار شدن با مواد تزریق‌شده و در حال بهبود است. بهترین کار این است که آب مورد نیاز بدن را تأمین کنید و با نوشیدن آب فراوان به فرایند التیام‌بخشی بدن کمک کنید.
توصیه‌های زیر را پس از تزریق پی آر پی رعایت کنید:
- کیسۀ یخ یا پد حرارتی را تا 72 ساعت پس از درمان روی محل تزریق نگذارید.
- حمام آب داغ یا رفتن به سونا تا چند روز پس از تزریق پی آر پی ممنوع است.
- نوشیدن مشروبات الکلی تا دو روز پس از درمان مجاز نیست.
- به مدت یک یا دو روز از مصرف کافئین پرهیز کنید.
- تا 24 ساعت پس از تزریق پی آر پی حمام نکنید.
- سیگار نکشید.
- داروهای زیر را مصرف نکنید:
- داروهای ضدالتهابی به مدت حداقل چهار هفته پس از درمان
- ویتامین‌ها، مکمل‌ها و داروهای گیاهی رقیق‌کنندۀ خون تا 21 روز پس از تزریق
- استروئیدهای سیستمی تا 6 هفته پس از درمان
ممکن است پزشک معالج‌تان توصیه کند که پس از تزریق پی آر پی شانه برای بازیابی دامنۀ کامل حرکتی شانه به متخصص فیزیوتراپی مراجعه کنید.
عوارض تزریق پی آر پی شانه
تزریق پی آر پی عموماً درمانی ایمن است. با این حال تزریق پی آر پی نیز مانند هر درمان دیگری با احتمال بروز عوارض شایع و نادر همراه است.
از عوارض شایع تزریق PRP در مفصل شانه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- احساس درد یا ناراحتی در محل تزریق
- ورم: ورم گاهی اوقات با سرخی و داغی همراه است.
- کبودی یا خونریزی خفیف
- واکنش آلرژیک: برخی بیماران به تزریق حساسیت نشان می‌دهند. حساسیت بروز علائمی مانند کهیر، خارش یا مشکلات تنفسی را به دنبال دارد.
عوارض جانبی زیر نادراند، با این حال باید قبل از درمان از آن‌ها اطلاع داشته باشید:
- عفونت محل تزریق
- تسکین نیافتن علائم یا تشدید علائم
- تغییر رنگ پوست
- حساسیت به داروی بی‌حسی موضعی
- نگرفتن نتیجۀ رضایت‌بخش از درمان
- آسیب دیدن عصب‌ها یا رگ‌های خونی
- خشکی و یا درد بلندمدت
البته بایستی به خاطر داشته باشید که احتمال بروز این عوارض بسیار کم است، اما در عین حال اگر دچار هر یک از موارد فوق شدید هر چه سریع‌تر با پزشک خود تماس بگیرید.
هزینه تزریق پی آر پی شانه
از آن‌جایی که هزینه تزریق پی آر پی شانه به شرایط شما و چند عامل مختلف دیگر بستگی دارد نمی‌توان مبلغ دقیقی را به عنوان برای آن در نظر گرفت. هزینه تزریق پی آر پی شانه به تعداد دفعات تزریق بستگی دارد و این‌که شما یک یا هر دو شانه را مورد درمان قرار می‌دهید. همچنین مهارت پزشک متخصص و موقعیت مکانی کلینیک بر هزینۀ نهایی مؤثر خواهد بود. جهت اطلاع از هزینۀ حدودی درمان خودتان می‌توانید با کلینیک ما در تماس باشید تا با بررسی شرایط شما مبلغ تخمینی به شما اعلام گردد.
اگر با درد مزمن شانه دست و پنجه نرم می‌کنید، پی آر پی می‌تواند همان درمانی باشد که برای زندگی بدون درد و محدودیت به آن نیاز دارید. برای کسب اطلاعات بیشتر دربارۀ درمان شانه با تزریق پی آر پی همین امروز با ما تماس بگیرید.
پرسش‌های پرتکرار
تأثیرات مثبت پی آر پی شانه تا چه مدت باقی خواهد ماند؟
ماندگاری اثر تزریق پی آر پی شانه بالغ بر 9 ماه است. البته مدت زمان دقیق باقی ماندن نتایج پی آر پی برای تمام بیماران یکسان نیست.
تزریق پی آر پی در شانه چقدر طول می‌کشد؟
تزریق پی آر پی معمولاً حدود 30 دقیقه زمان می‌برد. بخش اعظم این زمان صرف جداسازی پلاسمای غنی از پلاکت از نمونۀ خون می‌شود.
چه مدت پس از تزریق پی آر پی در شانه می‌توانم داروهای ضدالتهابی مصرف کنم؟
التهابی که بعد از تزریق در موضع مورد نظر به وجود می‌آید به این معنی است که پلاکت‌ها در حال اثربخشی هستند. استفاده از مسکن‌های ضدالتهاب ممکن است به سرعت در روزهای اولیه این التهاب را از بین ببرد، در حالی که بدن در حال بهبود پارگی یا آسیب شانه و پلاکت‌ها در حال اثربخشی است. استفاده از داروهای ضدالتهاب باعث توقف کار پلاکت‌ها خواهند شد. مصرف این داروها مثل ایبوپروفن، ناپروکسن و … تقریباً بعد از یک ماه از تزریق بلامانع است.
تزریق پی آر پی در شانه باعث بازسازی غضروف می‌شود؟
توانایی ترمیم و بازسازی غضروف معمولاً محدود است. با این حال پژوهشگران دربارۀ پی آر پی به عنوان روشی بالقوه برای تسهیل فرایند بهبود غضروف و برانگیختن فرایند بازسازی بافت تحقیق کرده‌اند.
می‌توانم شانه‌ام را پس از تزریق پی آر پی حرکت بدهم؟
به تمام بیماران توصیه می‌کنیم که بقیۀ روز را پس از تزریق پی آر پی استراحت کنند. همچنین توصیه می‌شود در دو روز آینده در حد محدودی از عضو تزریق‌شده استفاده کنید، البته بیماران را تشویق می‌کنیم که موضع درمان را حتماً حرکت بدهند.
پس از تزریق PRP می‌توانم سوار هواپیما بشوم؟
پرواز حداقل تا دو هفته پس از درمان ممنوع است. تغییر فشار هوای داخل کابین می‌تواند باعث نشت رگ‌های موضع درمان شود و ورم و کبودی را در حد چشمگیری افزایش دهد.
عوارض متداول پی آر پی شانه تا چند روز باقی خواهند ماند؟
عوارض متداول نظیر قرمزی، التهاب و کبودی نهایتاً تا یک هفته ماندگار خواهند بود و سیر کاهشی نیز خواهند داشت.
آیا تزریق پی آر پی یک درمان و راه حل دائمی است؟
خیر، درمان با پی آر پی تا چند ماه ماندگاری دارد و گاهاً برای مواردی همچون آرتروز و پارگی‌های خفیف تاندون بایستی چندین مرحله آن را تکرار نمود.
فاصله بین جلسات تزریق پی آر پی چقدر باید باشد؟
فاصله درست و منطقی بین جلسات توسط پزشک متخصص شما تعیین خواهد شد، اما بهتر است تا برای تزریق پی آر پی بین جلسات حداقل سه ماه فاصله باشد.
چه کسانی نباید تزریق پی آر پی انجام دهند؟
ابتلا به عارضه‌های زیر باعث می‌شود که متقاضی مناسبی برای تزریق PRP نباشید. بنابراین اگر به بیماری‌های زیر مبتلا هستید یا شرایط زیر را دارید، حتماً مشکل را به پزشک معالج‌تان اطلاع بدهید:
- سرطانی که حداقل در 5 سال گذشته در مرحلۀ بهبود نبوده است.
- بدخیمی‌های دیگر یا بیماری‌های منتقل‌شده از طریق خون
- وجود عفونت
- مصرف کومادین یا دیگر داروهای رقیق‌کنندۀ خون
- ابتلا به فلج مغزی یا بیماری پارکینسون
