معمولا به منظور کاهش علائم فتق دیسک اغلب افراد احتیاجی به جراحی ندارند. در صورت بروز این عارضه می‌توان با چند روز استراحت و استفاده از داروهای ضدالتهاب بدون نسخه میزان کمردرد را کاهش داد.
اگر استفاده از مسکن و استراحت نتیجه بخش نباشد، در قدم بعدی پزشک فیزیوتراپی و روش‌های غیر جراحی درمان را به شما توصیه خواهد کرد. زیرا درمان دیسک کمر بدون جراحی عوارض جراحی را به همراه ندارد و دوران نقاهت کوتاه تری دارد.
در این مقاله روش‌های غیرجراحی موثر درمان دیسک کمر را بررسی خواهیم نمود.
مزایای درمان‌های غیر جراحی دیسک کمر
روش‌های درمانی غیر جراحی دیسک کمر مزایای زیادی نسبت به روش‌های تهاجمی دارند. در اغلب این روش‌ها، دوره بهبود نسبت به جراحی بسیار سریع‌تر انجام می‌گیرد.
طول جلسه درمان شما نهایتا 1 ساعت است و شما نیازی نیست تا زمان زیادی را برای دوره نقاهت، حساسیت‌ها و رفع عوارض پس از آن در نظر بگیرید. این درمان‌ها اکثرا طبیعی هستند و بر خلاف روش جراحی این روش‌ها برای تمام سنین ایمن بوده و دارای اشکال نمی‌باشد. با استفاده از درمان غیر جراحی می‌توان درد را کاهش داد تا در طی روز احساس بهتری داشته باشید.
علاوه بر آن روش‌های غیر جراحی درمان دیسک کمر عمدتا هزینه کمتری نسبت به جراحی دارند.
درمان‌های غیرجراحی دیسک کمر
درمان به روش غیر جراحی فتق دیسک معمولا چهار تا شش هفته طول می‌کشد تا میزان تأثیر را به حداکثر برساند. این روش‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند تا میزان درد و ناراحتی را کاهش داده و علاوه بر آن به عنوان روشی تشخیصی به منظور مشخص کردن وضعیت دقیق دیسک آسیب دیده عمل کنند.
برای مشخص شدن موثرترین روش درمانی، احتمالا کمی آزمون و خطا نیاز خواهد بود.
همچنین روش غیر جراحی ممکن است به بیماران اطلاعات کافی در خصوص وضعیت مناسب بدن آموزش دهد تا از بروز آسیب بیشتر در آینده جلوگیری شود.
استراحت مطلق
استراحت مطلق یکی از ساده‌ترین و موثرترین روش‌ها برای کاهش درد محسوب می‌شود. از آنجایی که اغلب دردهای پشت و یا گردن درد به دلیل فتق دیسک نمی‌باشد، ممکن است بتوان آن را با استراحت مطلق برطرف کرد.
در برخی موارد بیرون زدگی‌های خفیف دیسک کمر، استراحت مطلق می‌تواند به درمان آن کمک کند.
درمان با کمپرس سرد و گرم
استفاده از کمپرس سرما و یا گرما سرعت بهبود فتق دیسک را دو برابر می‌کند. سرما درمانی می‌تواند میزان التهاب را کاهش داده و در نتیجه درد را تسکین دهد. همچنین گرما درمانی نیز گردش خون را افزایش داده و باعث بهبودی می‌شود. از آنجایی که سرد و گرم متضاد یکدیگر هستند، تأثیر هر روش درمانی بر فتق دیسک نیز متضاد است. به همین دلیل بهتر است که ابتدا شما درمان را با کمپرس سرد شروع کنید و سپس زمانی که سرما درمانی درد شما را کاهش داد، با گرمادرمانی جریان خون را افزایش دهید تا و دوره بهبودی کاهش یابد.
درمان دارویی
ممکن است که پزشک داروهای بدون نسخه یا دارای نسخه را برای درد فتق دیسک توصیه کند. در صورتی که درد شما شدید باشد، ممکن است برای شما دارو تجویز کند اما اگر میزان درد خفیف و قابل کنترل باشد ممکن است داروهای بدون نسخه کافی باشد.به طور کلی برای کمک به کاهش درد سایر روش‌های غیرجراحی همراه با دارو ممکن است روند بهبودی را افزایش دهد. برخی از داروهای بدون نسخه برای تسکین درد فتق دیسک عبارتند از:
- استامینوفن می‌تواند درد را تسکین دهد اما التهاب را کاهش نمی‌دهد. برای فتق دیسک می‌توان از استامینوفن استفاده کرد اما این دارو برای درمان کافی نخواهد بود زیرا درد را بدون کاهش تورم می‌پوشاند. در صورتی که درد بدون کاهش التهاب تسکین یابد، موقتی خواهد بود و تنها پوشاندن درد می‌تواند درد دیسک کمر را افزایش دهد.
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی معمولا شامل ایبوپروفن، ناپروکسن و آسپرین می‌شود. این داروها بیشتر از استامینوفن برای فتق دیسک موثر هستند زیرا علاوه بر کاهش درد، التهاب را نیزکاهش می‌دهند. در نتیجه خطر آسیب بیشتر کاهش می‌یابد. تنها در صورتی که به دلایل پزشکی نمی‌توانید از داروهای ضدالتهابی استفاده کنید، استامینوفن را می‌توانید برای کاهش درد مورد استفاده قرار دهید.
- داروهای ضد تشنج نیز برخی اوقات برای فتق دیسک استفاده می‌شود. البته پزشکان معمولا داروهای ضد تشنج را برای بیماری صرع تجویز می‌کنند، اما سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) نیز این داروها را برای درمان دردهای عصبی نیز مورد تایید قرار داده‌اند. در صورتی که عارضه فتق دیسک شما موجب درد سیاتیک شده باشد، پزشک ممکن است داروی ضد تشنج تجویز کند. خستگی و خواب آلودگی نیز از جمله عوارض جانبی داروهای ضد تشنج است.
- شل‌کننده‌های عضلانی نظیر بنزودیازپین‌ها به دلیل اعتیاد آور بودن تنها برای درمان دردهای شدید ناشی از فتق دیسک مورد استفاده قرار می‌گیرند. این داروها با شل کردن ماهیچه‌های شما موجب تسکین درد به مقدار قابل توجهی می‌شوند.
فیزیوتراپی و ورزش برای درمان دیسک کمر
فیزیوتراپی نیز روش مناسبی برای کاهش درد است و از آسیب بیشتر جلوگیری می‌کند. با تقویت بخش مرکزی بدن نظیر عضلات پشت، شکم، بالای ران و باسن بخش مهمی از علائم فتق دیسک بهبود می‌یابد. در صورتی که عضلات ضعیف باشند، ستون فقرات ناچارند که وزن بیشتری را تحمل کنند. این فشار اضافه می‌تواند موجب ایجاد بی‌ثباتی و بدتر شدن ایرادات موجود در ستون فقرات شود. فیزیوتراپیست می‌تواند برنامه‌ای از مجموعه تمرین‌ها را برای تقویت عضلات در اختیار شما قرار دهد که انجام آن می‌تواند وضعیت بدن را بهبود بخشد، فشار روی اعصاب تحت تأثیر لغزش دیسک را کاهش داده و درد را تسکین دهد.
در اینجا برخی از تمرینات موثر وجود دارد:
حرکت کبری
به صورت دراز بکشید، بازوها را در کنار بدن خود قرار داده و سرتان را به یک سمت بچرخانید. دست‌ها را بالا آورده و زیر شانه‌های خود قرار دهید. آرنج‌های خود را صاف کرده و تا جایی که می‌توانید، بخش بالایی بدن خود را با فشار به سمت بالا بیاورید. به یاد داشته باشید که باید لگن و پاها را شل نگه داشته و اجازه دهید کمرتان آویزان باقی بماند. این وضعیت را به مدت ۱ تا ۲ ثانیه نگه دارید و پس از آن بدن خود را پایین بیاورید. سعی کنید پس از هر بار تکرار کمی خود را بالاتر ببرید. این کار را به مدت ۲ تا ۳ دقیقه انجام دهید.
حرکت عقرب
بر روی شکم و سینه دراز کشیده و بازوها را به پهلو باز کنید. سپس پای راست خود را بلند کرده به گونه‌ای که سمت چپ بدن شما زمین را لمس کند. زمانی که این کار را انجام می‌دهید، باسن شما از روی زمین بلند می‌شود. مراقب باشید در زمان انجام این حرکت زیاد خود را تکان ندهید و کنترل خود را حفظ کنید. این کار را برای ۱۰ تا ۱۵ بار تکرار کنید.
حرکت سگ پرنده
این حرکت با روی دست، زانو، زیر شانه و زیر باسن شروع می‌شود. ستون فقرات را با شکم به سمت بالا نگه دارید. سپس برای آماده شدن نفس بکشید، در حالی که دست و پای مخالف را بالا می‌برید، عمل بازدم را انجام دهید. اندام‌ها را به طور متناوب تغییر داده و به مدت ۲ تا ۳ دقیقه این کار را ادامه دهید.
حرکت پل باسن
این کار را با دراز کشیدن همراه با زانوهای خم شروع کنید و هر دو پا روی زمین و بازوها در پهلو قرار گیرند. با کشیدن ناف به داخل و به سمت ستون فقرات، شکم خود را سفت کنید. با سفت نگه داشتن شکم، باسن خود را توسط فشردن عضلات گلوتئال از سطح زمین بالاتر ببرید. سعی کنید تا جایی که می‌توانید باسن را بالا آورده و در عین حال انقباض شکمی خود را حفظ کنید. به حالت اول باز گردید و این کار را به مدت ۲ تا ۳ دقیقه انجام دهید.
ماساژ درمانی
ماساژ درمانی با بهبود و افزایش گردش خون و همچنین با ایجاد حس آرامش می‌تواند برای کاهش درد و سفتی ناحیه کمر کمک کننده باشد. این روش می‌تواند برای کاهش تنش عضلات اطراف فتق دیسک بسیار مناسب باشد و فشار را از روی ناحیه آسیب دیده بردارد.
همچنین این نکته را بدانید که ماساژ درمانی باید به عنوان درمان مکمل مورد استفاده قرار گیرد و این روش برای درمان اصلی کافی نیست.
تزریق استروئید برای درمان دیسک کمر
تزریق اپیدورال داروهای استروئیدی برخی اوقات میزان درد را کاهش می‌دهد. هدف از تزریق استروئید اپیدورال، کاهش درد بیمار و افزایش توان بیمار است. میزان اثر این دارو متفاوت بوده و تسکین درد موقتی است. میزان موفقیت این روش درمانی برای فتق دیسک بین ۷۶ تا ۸۸ درصد است. نتیجه این روش درمانی برای برخی بیماران کوتاه مدت و برخی دیگر طولانی مدت خواهد بود.
تزریق پی آ‌ر پی
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت نوعی روش ترمیمی است که در آن پلاکت غلیظ از خون بیمار استخراج شده و به ناحیه آسیب دیده تزریق می‌شود. درمان پیآرپی می‌تواند برای انواع بیماری‌های اسکلتی عضلانی از جمله فتق دیسک کمر مناسب باشد.
پیآرپی حاوی فاکتورهای رشد و پروتئین‌های دیگری است که می‌تواند برای بهبود و بازسازی بافت بسیار کمک کننده باشد. زمانی که پی‌آ‌پی به ناحیه آسیب دیده تزریق می‌شود، می‌تواند برای کاهش التهاب، درد و رشد بافت جدید و سالم بسیار کمک کننده باشد.
شاک ویو تراپی
شاک ویو تراپی روش درمانی غیر تهاجمی است که در آن با استفاده از امواج صوتی پرانرژی موجب تحریک و افزایش سرعت بهبود طبیعی بدن می‌شود. این روش برای انواع بیماری‌های اسکلتی عضلانی نظیر فتق دیسک کمر استفاده می‌شود.
شوک ویو تراپی می‌تواند تاثیر مثبتی بر کاهش درد و بهبود عملکرد بیماران مبتلا به فتق دیسک کمر داشته باشد. این روش می‌تواند با افزایش جریان خون در ناحیه آسیب دیده، کاهش التهاب و تحریک روند میزان بهبود را تا حد بالایی افزایش دهد.
الکتروتراپی یا TENS
تحریک الکتریکی عصب از راه پوست نیز نوعی روش درمانی است که در آن از جریان الکتریکی با ولتاژ پایین به منظور کاهش درد استفاده می‌شود.
این روش را می توان به منظور درمان درد ناشی از فتق دیسک کمر نیز مورد استفاده قرار داد. جریان الکتریکی از طریق الکترودهایی که برروی پوست و نزدیک ناحیه درد نصب شده است، انتقال می‌یابد. جریان الکتریکی، اعصاب ناحیه آسیب دیده را تحریک کرده و می‌تواند میزان سیگنال‌های درد به مغز را کاهش دهد.
لیزر تراپی
لیزر درمانی نیز یکی دیگر از روش‌های درمانی بدون نیاز به عمل جراحی محسوب می‌شود که برای فتق دیسک کمر نیز مناسب است. در این نوع روش درمانی از لیزر سطح پایین به منظور هدف قرار دادن ناحیه آسیب دیده استفاده می‌شود و برای کاهش درد، التهاب و بهبود بافت بسیار کمک کننده است. با این وجود، این نکته را بدانید که لیزر درمانی ممکن است مناسب همه بیماران مبتلا به فتق دیسک نباشد. برای اینکه اطلاع یابید که آیا این روش درمانی برای شما مناسب است یا خیر، حتما قبل از انجام با پزشک خود صحبت کنید.
تکار تراپی
تکارتراپی نوعی روش انتقال انرژی خازنی و مقاومتی الکتروتراپی است که از انرژی الکترومغناطیسی با فرکانس بالا به منظور بهبود بافت و کاهش درد استفاده می‌شود. این روش نیز برای انواع بیماری اسکلتی عضلانی نظیر فتق دیسک کمر نیز توصیه می‌شود.
در این روش با ایجاد میدان الکتریکی در نزدیکی بافت آسیب‌دیده موجب تحریک و افزایش روند بهبود بدن می‌شود. این روش همچنین می‌تواند گردش خون را افزایش دهد، التهاب را کاهش و درد را در ناحیه آسیب دیده تسکین دهد.
اوزون تراپی
اوزون به گاز طبیعی و بی رنگ گفته می‌شود که از سه اتم اکسیژن (O3) تشکیل شده است. زمانی که اوزون مستقیماً به دیسک تزریق می‌شود، می‌تواند فتق دیسک را کوچک کرده و فشار روی عصب نخاعی را کاهش دهد.
برخلاف روش جراحی، تزریق اوزون موجب کاهش ارتفاع دیسک نمی‌شود و یا آناتومی طبیعی آن را عوض نمی‌کند، اما این روش می‌تواند میزان سلامت طولانی مدت دیسک را افزایش دهد. علاوه بر آن اوزون‌تراپی می‌تواند به سلول‌های بنیادی بدن شما سیگنال بدهد تا در ناحیه آسیب‌دیده حرکت کنند و توانایی سلول‌ها را به منظور مقابله با استرس اکسیداتیو افزایش دهد، علاوه بر آن این روش التهاب را کاهش داده، جریان خون را در ناحیه آسیب دیده افزایش می‌دهد و همچنین میزان تخلیه مایع لنف را افزایش می‌دهد. موارد ذکر شده می‌توانند بدون تغییر آناتومی یا ایجاد آسیب شدید به بدن نظیر جراحی، روند بهبودی را افزایش دهند.
درمان بدون جراحی دیسک کمر برای چه افرادی مناسب است؟
بسیاری از افراد ممکن است مناسب عمل جراحی دیسک کمر نباشند:
- در صورتی که شما تنها دچار کمردرد می‌شوید و بسیاری از علائم ذکر شده نظیر کشیده شدن درد به پا یا بالاتنه را ندارید، ممکن است مناسب جراحی فتق دیسک نباشید. زمانی که شما تنها دچار کمردرد می‌شوید، ممکن است که درد به دلیل فتق دیسک کمر نباشد.
- اضافه وزن می‌تواند فشار بیشتری بر دیسک کمر شما وارد کند و همچنین مشکلاتی را هنگام جراحی ایجاد کند. افراد چاق در هنگام عمل ممکن است دچار از دست دادن خون به مقدار بالا شوند، هزینه‌های درمان آنها افزایش یابد، خطرات مرگ و میر در آنها بیشتر باشد و همچنین احتمال عفونت و مدت بستری ماندن در بیمارستان برای آنان افزایش یابد. علاوه بر آن، چاق بودن ممکن است احتمال ایجاد فتق مجدد بعد از جراحی دیسک را افزایش دهد.
- سیگار کشیدن می‌تواند توانایی طبیعی بدن به منطور التیام را کاهش دهد، بر میزان گردش خون به خصوص در رگ‌های کوچک تأثیر بگذارد، از رسیدن مواد مغذی مناسب به دیسک جلوگیری کرده و در نتیجه مانع بهبودی شود. ترک کردن سیگار می‌تواند خطر عوارض نامطلوب پس از عمل جراحی فتق دیسک را کاهش دهد.
- در صورتی که دچار بیماری جدی هستید که شما را در معرض خطر جهش مجدد یا عوارض جراحی قرار می‌دهد، جراحی ممکن است برای شما مناسب نباشد.
سخن نهایی
به طور کلی دلایل مختلفی وجود دارد که نشان می‌دهد آیا فرد مناسب جراحی دیسک فتق است با خیر. در هر صورت تنها جراح ستون فقرات می‌تواند در این مورد تصمیم نهایی خود را اتخاذ کرده و بهترین روش درمانی را به شما توصیه کند. با متخصص بیماری ستون فقرات در این زمینه مشورت کنید تا بر طبق برنامه بهترین گزینه درمانی را به شما ارائه دهد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر و تعیین وقت مشاوره می‌توانید با شماره تلفن‌های ما در تماس باشید.
سوالات متداول
آیا فتق دیسک بدون جراحی قابل درمان است؟
معمولا در اغلب اوقات می‌توان فتق دیسک را بدون جراحی و با استفاده از روش‌های غیرجراحی و ورزش درمان کرد.
کدامیک از روش‌های غیر جراحی درمان دیسک کمر بهترین روش است؟
تعیین بهترین روش بر عهده متخصص طب فیزیکی است. گاهی ممکن است از چند روش برای درمان همه جانبه استفاده شود.
چقدر طول می‌کشد تا فتق دیسک بهبود یابد؟
دیسک بین مهره‌ای معمولا از آب، کلاژن نوع I و کلاژن نوع II ساخته شده‌اند. به همین دلیل احتمال دارد که روند بهبودی به مدت ۶ تا ۸ هفته طول بکشد. به طور کلی بهبود کلاژن نوع I و II کاملا وابسته به نحوه درمان و محیط اطراف بافت آسیب دیده است. در صورتی که مراقب ناحیه آسیب دیده باشد در واقع مدت زمان بهبودی را کاهش می‌دهید، اما اگر از فتق دیسک محافظت نکنید، زمان بهبود نیز افزایش خواهد یافت.
آیا پیاده روی برای فتق دیسک مناسب است؟
بله، پیاده روی ورزش و فعالیت بدنی مناسبی برای فتق دیسک است البته تا وقتی که راه رفتن زیاد ناحیه آسیب دیده را دچار التهاب نکند. به طور کلی بدن انسان برای حرکت کردن ساخته شده است و در نتیجه راه رفتن روند طبیعی بدن را بهبود می‌بخشد. حرکت و فعالیت اندازه بدن موجب کاهش التهاب و درد خواهد شد.
آیا کاهش وزن در نتیجه بخشی روش‌های غیرجراحی موثر است؟
بله کاهش وزن می‌تواند تاثیر به سزایی در بهبود شرایط و بیرون زدگی دیسک کمر داشته باشد، کاهش وزن باعث کم شدن فشار از مهره‌های کمر می‌شود پس می‌تواند بسیار موثر باشد.
