تست نوار عصب و عضله یا الکترومیوگرافی (EMG)، نوعی تست تشخیصی و تکنیکی است که به منظور ارزیابی سلامتی و ثبت فعالیت الکتریکی عضلات از آن استفاده می‌شود. الکترومیوگرافی دست و بازو نیز تستی بوده که منحصرا بر تحلیل و تفسیر سیگنال‌های الکتریکی تولید شده توسط عصب و واکنش عضلات دست و بازو نسبت به این سیگنال‌ها، متمرکز است.
در این تست، تجزیه و تحلیل فعالیت عضلانی هم در حالت استراحت عضلات و هم حین انجام فعالیت با آنها مانند گرفتن و برداشتن اشیا یا حرکات ظریف، انجام می‌گیرد. تفسیر این سیگنال‌ها، اطلاعات مفیدی را در رابطه با اختلالات یا سایر فرآیندهای عصبی عضلانی که بر حرکات دست و بازوی بیمار تاثیر گذار هستند، به متخصص طب فیزیکی ارائه می‌دهد که این امر نقش مهمی در برنامه ریزی رویکرد درمانی خواهد داشت.
در زمینه توانبخشی، از تست نوار عصب و عضله یا الکترومیوگرافی (EMG)، برای ارزیابی و ثبت نحوه فعالیت و الگوهای حرکتی عضلات طی جلسات درمانی استفاده می‌شود. تفسیر داده‌های حاصل از این تست می‌تواند در برنامه‌ریزی رویکرد درمانی به منظور هدف قرار دادن گروه‌های خاصی از عضلات و بهبود عملکرد حرکتی و هماهنگی عصب و عضلات ناحیه، به متخصص طب فیزیکی کمک کند.
نوار عصب دست در چه مواقعی تجویز می‌شود؟
الکترومیوگرافی (EMG) و تست هدایت عصبی (NCS)، آزمایش‌هایی هستند که فعالیت الکتریکی عصب و عضله را ارزیابی و ثبت می‌کنند.
ممکن است در صورت داشتن علائم زیر، متخصص طب فیزیکی از شما بخواهد تا برای تشخیص و تعیین گزینه‌های درمانی مربوط به اختلالات عصبی یا عضلانی، این تست‌ها را انجام دهید:
تست الکترومیوگرافی (EMG) و تست هدایت عصبی (NCS) در صورت داشتن علائم زیر تجویز می‌شوند:
- سوزن سوزن شدن
- بی حسی ناحیه
- ضعف عضلانی
- اسپاسم یا گرفتگی عضلات
- درد اندام ناحیه
از تست الکترومیوگرافی (EMG) و تست هدایت عصبی (NCS) برای تشخیص مشکلات و بیماری‌های عصبی عضلانی زیر استفاده می‌شود:
- اسیب به عصب کانونی یا میانی دست، از جمله سندرم تونل کارپال
- اسیب سیستم عصبی برای مثال نوروپاتی محیطی ناشی از دیابت
- بیماری‌ها و آسیب‌های درگیر کننده ریشه‌های عصبی اعم از فتق دیسک
- بیماری رادیکولوپاتی (در گردن یا کمر) یا گیر افتادگی و تحت فشار بودن عصب
- اختلالات عضلانی از جمله دیستروفی عضلانی
- بیماری التهاب عضلات یا میوزیت
- اختلال برقراری ارتباط بین اعصاب و عضلات مانند بیماری میاستنی گراویس
- بیماری نورون حرکتی یا موتور نورون اعم از بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS)، اسکلروزیس یا فلج اطفال
- اختلالات و آسیب‌های شبکه بازویی/ قسمت لومبوساکرال ستون فقرات، سندرم خروجی قفسه سینه (TOS)
- آسیب و اختلالات عصبی
توجه داشته باشید که تجویز تست‌های الکترومیوگرافی (EMG) و تست هدایت عصبی (NCS) برای دست و بازو به علائم بیمار، سوابق پزشکی، نتایج معاینات بالینی و صلاحدید پزشک معالج بستگی دارد.
آمادگی‌های قبل از نوار عصب دست
میتوانید در روز آزمایش، طبق روال معمول روزهای قبل غذا بخورید و داروهای تجویزی خود را مصرف کنید بجز در مواردی که پزشک طبق صلاحدید خود، دستورات دیگری داده باشد. حین استحمام قبل از مراجعه به آزمایش، از لوسیون یا پودر بروی ناحیه تحت آزمایش استفاده نکنید. سعی کنید لباس‌های گشادی بپوشید تا دسترسی به ناحیه مد نظر برای آزمایش راحت‌تر باشد. این آزمایش معمولا ۳۰ الی ۶۰ دقیقه زمان می‌برد.
اکثریت بیماران ترجیح می‌دهند حین انجام تست بروی اندام فوقانی بدن خود در حالت نشسته باشند اما اگر مایل باشید میتوانید بروی تخت دراز بکشید. اگر قبلا تست الکترومیوگرافی انجام داده‌اید، حتما کپی نتایج تست قبلی خود را به همراه داشته باشد.
چنانچه باتری یا دستگاه ضربان ساز قلب یا هرگونه ابزار الکترونیکی دیگری در بدن خود دارید، تکنسین و پزشک مربوطه را قبل از شروع تست از این امر مطلع کنید. با وجود این ابزار در بدن باز هم امکان انجام تست وجود دارد اما باید موقعیت قرارگیری الکترودها تا حدودی تغییر یابد.
اگر چنانچه از داروهای ضد انعقاد خون (رقیق کننده خون) مانند داروی وارفارین استفاده می‌کنید، حتما پزشک را قبل از شروع تست مطلع کنید.
اگر دست یا پاهای شما سرد باشند، در آب گرم قرار داده می‌شوند تا گرم شوند. پایین بودن دمای اندام بدن می‌تواند بر نتایج تست تاثیرگذار باشد.
مراحل انجام تست نوار عصب دست
این تست ۳ بخش دارد که هرکدام از این بخش‌ها در ادامه شرح داده شده‌اند. ممکن است شما به انجام هر ۳ بخش نیاز نداشته باشید و این امر بطور کلی به مشکل شما و یافته‌های پزشک در طول تست بستگی دارد.
تست عصب حسی
در طول این آزمایش باید تا حد امکان بی حرکت باشید و آرامش خود را حفظ کنید. در ابتدا پوست ناحیه با دستمال الکلی به منظور تماس بهتر بین پوست و الکترود تمیز می‌شود تا نتایج تست دقیق‌تر باشند. سپس عصب حسی توسط الکترودهای حلقوی دور انگشتان دست یا با الکترودهای متصل شده بر روی سطح پوست، آزمایش می‌شوند. ممکن است در طول این تست، حس ضربه خفیف یا سوزن سوزن شدن مکرر ناحیه را داشته باشید. همچنین، پزشک با استفاده از یک متر نواری و قلم، فاصله بین الکترودهای چسبیده به پوست را اندازه‌گیری می‌کند. علامت گذاری این نواحی موجب می‌شود تا رد قلم در نقاط کوچکی از پوست ایجاد شود که بعد از انجام تست تمیز خواهد شد. این تست عصب حسی را از حیث وجود هرگونه اختلال و تاخیر در ارسال پیام در طول اندام بررسی می‌کند.
تست عصب حرکتی
این تست امکان ارزیابی وضعیت عصب متصل به عضلات را می‌دهد. حین انجام تست، شما حس ضربه خفیف یا سوزن سوزن شدن ناشی از تحریک الکتریکی را حس خواهید کرد که در این بخش به دلیل تحریک عضله ایجاد می‌شود. همچنین، مشاهده خواهید کرد که در طول این تست عضله مورد بررسی منقبض می‌شود. هرگونه تاخیر در واکنش عضلات نسبت به محرک عصبی می‌تواند اطلاعات ارزشمندی را به پزشک در رابطه با عصب متصل به عضلات ناحیه ارائه دهد.
تست EMG یا الکترومیوگرافی
در صورت نیاز به ثبت و ارزیابی سیگنال‌های الکتریکی ناشی از فعالیت عصب و عضله، تست EMG یا الکترومیوگرافی تجویز می‌شود که حین انجام این تست، سوزن‌های ظریفی در عضلات ناحیه جایگذاری می‌شوند. این سوزن‌ها استریل و یکبار مصرف بوده و برای هر تست از سوزن‌های جدیدی استفاده می‌شود. فعالیت الکتریکی عصب و عضله هم در حالت استراحت عضلات و هم حین انقباض آنها ثبت می‌شود. الگوی فعالیت عضلات توسط دستگاه هم بطور شنیداری و هم به صورت نمودار روی صفحه کامپیوتر ثبت شده و نشان داده می‌شود. ممکن است لازم باشد تا این تست بروی عضلات نواحی مختلف نیز انجام شود چرا که این امر به پزشک کمک می‌کند تا تشخیص دهد که مشکل ناشی از اختلال عصب متصل به عضله بوده یا اینکه خود عضله دچار اختلال و مشکلی است. تمامی این موارد برای ارائه تشخیص صریح و دقیق ضروری هستند.
تفسیر تست نوار عصب دست
داده‌های ثبت شده تست الکترومیوگرافی، اطلاعاتی را در رابطه با سرعت و شدت فعالیت الکتریکی عضلات به پزشک می‌دهند. تفسیر این اطلاعات شامل تحلیل شکل نمودارها، مدت و دامنه سیگنال‌های الکتریکی می‌شود که به شناسایی الگوهای فعالیت عضلات در زمان استراحت یا انقباض آنها کمک می‌کند. بطور کلی این تست موجب ارزیابی میزان هماهنگی عصب و عضله و ارزیابی میزان فعالیت عضلات دست و بازو می‌شود.
از طرفی، تفسیر داده‌های تست الکترومیوگرافی تنها با تحلیل نمودار و سیگنال‌های الکتریکی ثبت شده انجام نمی‌شود بلکه، تفسیر دقیق شامل ارتباط این داده‌ها با یافته‌های پزشکی حین معاینات بالینی، علائم بیمار، سوابق پزشکی و نتایج سایر تست‌های تشخیصی می‌باشد که این رویکرد جامع موجب تشخیص صریح و دقیق مشکل شده و امکان برنامه‌ریزی رویکرد درمانی مناسبی را به پزشک می‌دهد.
هزینه نوار عصب دست
هزینه نوار عصب دست به عوامل متعددی بستگی دارد :
- تست از یک دست یا هر دو دست
- موقعیت مکانی مطب
- مهارت پزشک شما
- پوشش بیمه و بیمه تکمیلی
همگی در هزینه نهایی تست نوار عصب و عضله دست موثر خواهند بود.
در صورت تمایل و نیاز به انجام تست عصب دست میتوانید با شماره تلفن‌های ما در تماس باشید. پس از بررسی‌های دقیق و انجام تست ها برنامه درمانی مورد نیاز برای شما تعریف خواهد شد.
پرسش‌های متداول
آیا تست الکترومیوگرافی دست درد دارد؟
در طول تست سرعت هدایت عصبی، عصب ناحیه توسط الکترود تحریک می‌شوند و این امر موجب می‌شود تا حس ضربه خفیف یا سوزن سوزن شدن در نواحی تحت تست داشته باشید. اکثریت مراجعین درد یا ناراحتی چندانی در طول تست حس نمی‌کنند.
الکترومیوگرافی دست چقدر طول می‌کشد؟
انجام الکترومیوگرافی دست تقریبا ۴۵ دقیقه زمان می‌برد.
نتایج تست چه زمانی آماده می‌شوند؟
در همان روز نتایج تست خود را دریافت خواهید کرد.
ریکاوری از تست الکترومیوگرافی دست چقدر طول می‌کشد؟
پس از انجام تست، ممکن است درد عضلانی کمی در نقاط ورود سوزن‌ها داشته باشید که کاملا طبیعی بوده و با گذشت ۱ الی ۲ روز برطرف خواهد شد.
آیا انجام تست نوار عصب و عضله (الکترومیوگرافی) عوارضی دارد؟
ممکن است بعد از انجام تست، فقط در محل ورود سوزن‌ها، کبودی یا ورم خفیفی داشته باشید. این سوزن‌ها استریل هستند و احتمال ایجاد عفونت تقریبا وجود ندارد.
آیا دست نوار عصب دست در اهواز نیز انجام می‌شود؟
بله برای انجام تست نوار عصب در هر جای استان خوزستان هستید میتوانید به دکتر دهقانی مراجعه نمایید.
آیا تست نوار عصب دست نیاز به تکرار دارد؟
بله ممکن است در برخی موارد برای دستیابی به نتیجه درست و مطمئن نیاز به تکرار تست عصب دست باشد.
